Samenwerking tussen organisaties kan veel opleveren. Maar dat samenwerken waardevol is, betekent niet dat het gemakkelijk is. Heb jij regelmatig het gevoel dat de samenwerking meer energie kost dan nodig is en minder oplevert dan mogelijk is? Uit wetenschappelijke literatuur blijkt dat samenwerkingsverbanden die regelmatig reflecteren, succesvoller zijn. Er is alleen niet altijd tijd voor een uitgebreide evaluatie. Hoe kun je dan toch, op efficiënte wijze, reflectie inbouwen en samen komen tot gerichte verbeterpunten? Onze samenwerkingsscan biedt uitkomst.
Op basis van wat wij zien in de praktijk én op basis van inzichten uit de wetenschap onderscheiden wij een aantal factoren die bepalend blijken te zijn voor een succesvolle samenwerking. Deze hebben achtereenvolgens betrekking op de 'motivatie' om samen te werken, de 'organisatie' van de samenwerking, de 'interactie' tijdens de samenwerking en dat wat de samenwerking oplevert: de 'realisatie'.
Wij vertaalden deze succesfactoren in een eenvoudig toepasbaar instrument: de samenwerkingsscan. De scan bevat een beperkt aantal open vragen en 32 stellingen; 2 per succesfactor. Op basis van de scores per factor, krijg je snel inzicht in de belangrijkste sterktes en zwaktes van je samenwerking. De resultaten van de scan helpen jou en je samenwerkingspartners stil te staan bij wat goed gaat én bespreekbaar te maken wat er beter kan. Ook geven de resultaten je concrete handvatten om mee aan de slag te gaan en de samenwerking te verbeteren.
Waarom er wordt samengewerkt kan sterk verschillen. Uit wetenschappelijk onderzoek en onze praktijkervaringen blijkt dat het daarom van groot belang is om oog te hebben voor de motivatie van de verschillende partners. Wat zette hen tot samenwerking aan en wat drijft hen? Is helder waar de samenwerking zich op richt, en zijn de partners ook echt afhankelijk van elkaar om de doelen te realiseren? Succesfactoren die wij hier onderscheiden, zijn de mate waarin er sprake is van: 1) gevoelde urgente, 2) een gedeelde ambitie, 3) richtinggevende doelen en 4) wederzijdse afhankelijkheid.
Een samenwerking moet je organiseren. Dit is vaak best even zoeken, zo zien wij in de praktijk. Er is bij de start van een samenwerking nog geen sprake van een plan, taakverdeling, routines of procedures. Die zullen de partners samen moeten ontwikkelen en het succes ervan moeten ervaren. Succesfactoren die wij hierbij onderscheiden, zijn de mate waarin er sprake is van: 1) een doordachte strategie en aanpak, 2) een heldere organisatiestructuur en besluitvorming, 3) voldoende hulp-bronnen en passende kaders, en 4) betrokken moederorganisaties.
De samenwerkingsscan één van de 99 interventies die uitgelicht wordt in Het Groot Interventieboek
Samenwerken doe je niet voor niks:het moet iets opleveren. Zichtbare en gezamenlijk gevierde successen motiveren de partners om energie te blijven steken in de samenwerking. Het is daarom belangrijk om aandacht te hebben voor de resultaten en de toegevoegde waarde van de samenwerking, en hier ook tussentijds zicht op te blijven houden. Succesfactoren die wij daarom onderscheiden, zijn de mate waarin er sprake is van: 1) monitoring en reflectie, 2) adaptief vermogen, 3) betekenisvolle resultaten, en 4) toegevoegde waarde.
Naast factoren die betrekking hebben op de meer ‘harde kant’ van het organiseren van een samenwerking, hangt het succes ook af van factoren die wat minder ‘zichtbaar’ zijn. Factoren die betrekking hebben op de manier waarop de betrokken personen met elkaar omgaan: de interactie. Succesfactoren die wij hierbij onderscheiden, zijn de mate waarin er sprake is van: 1) uitgesproken belangen, 2) gewaardeerde verschillen, 3) een gevoel van gelijkwaardigheid en, 4) een krachtig team.
Vier invalshoeken voor een succesvolle samenwerking
De samenwerkingsscan is op de volgende manieren in te zetten:
Als je behoefte hebt om op een efficiënte en gestructureerde wijze de thermometer in de samenwerking te steken, en zaken die goed en minder goed gaan boven tafel te krijgen en bespreekbaar te maken, kun je de samenwerkingsscan inzetten als quickscan. Dit gaat als volgt in z’n werk:
Lees hoe we de samenwerkingsscan inzetten om tot een gedragen wijkuitvoeringsplan te komen.
Omdat een samenwerking continu in ontwikkeling is, is periodieke reflectie van belang. Je kunt er daarom ook voor kiezen om de samenwerkingsscan periodiek te herhalen. Zo monitor je de ontwikkeling van de samenwerking, en krijg je zicht op de mate waarin het lukt om zaken die goed gaan vast te houden en om eerder geconstateerde aandachtspunten te verbeteren.
De kosten hiervan bedragen € 5.000,--. per keer, inclusief reflectie op de opvallendste verschillen met de uitkomsten van het monitormoment ervoor en adviezen voor het vervolg.
In bepaalde gevallen is een meer uitgebreide evaluatie van de samenwerking wenselijk. Bijvoorbeeld als meer diepgang gewenst is. De scan vormt dan een van de onderdelen van een uitgebreider onderzoek. De vormgeving van een evaluatie is altijd maatwerk. Op hoofdlijnen kun je denken aan de volgende globale opzet:
Voor het voeren van een goed gesprek of diepere dialoog helpt het om treffende gespreksonderwerpen te hebben. De scan kan deze helpen identificeren. Zo zijn de uitkomsten van de scan te gebruiken als agenda voor teamsessies van één of meerdere dagen. De opvallende uitkomsten (verwoord in citaten, verbeeld in overzichten of scherp gemaakt in tegenstellingen) vormen een waardevolle rode draad voor de dagdelen. Wij helpen bij een conceptprogramma of draaiboek en dragen creatieve werkvormen aan om de uitkomsten te bespreken, te verdiepen en te vertalen naar concrete vervolgstappen.
De kosten hiervan bedragen afhankelijk van de omvang van het programma en de sessie minimaal € 5.000,-- aangevuld met de eventuele kosten van onze inzet tijdens de sessie.
Ben je benieuwd naar de samenwerkingsscan en/of hoe wij je verder helpen bij het evalueren van jouw samenwerkingsverband? Laat dan hieronder je gegevens achter.