Vandaag de dag zijn projecten in het fysieke domein onvoorspelbaarder dan ooit. In een beperkte ruimte willen we veel, waardoor opgaven op elkaar ingrijpen en er veel afhankelijkheden zijn. We hebben vaker te maken met mondige stakeholders, meerdere opdrachtgevers en complexe wet- en regelgeving. De context van projecten is dus veranderd. Dit vraagt ook om verandering bij de mensen die aan projecten werken.
Tijdens het inspiratie-event zijn we met collega-opdrachtgevers en projectmanagers in dit thema gedoken: de toegenomen onvoorspelbaarheid van projecten in het fysieke domein, en het handelingsrepertoire wat je hiervoor kunt inzetten. Met aanwezigen vanuit onder andere gemeenten, provincies, ministeries, Rijkswaterstaat, waterschappen en energiebedrijven hebben we gesproken over de complexiteit van projecten in de infra, huisvesting, energie en vastgoed waar wij uitvoering aan geven.
Bij de plenaire aftrap bleek al dat de meningen verdeeld zijn: zo ziet de een dat projecten wel degelijk onvoorspelbaarder zijn geworden, bijvoorbeeld door de politiek-bestuurlijke context. Het tegengeluid is: we moeten in het fysieke domein altijd al dealen met complexiteit. Waar we elkaar in kunnen vinden is dat het soms best lastig is om in die complexiteit stappen voorwaarts te zetten, en je rol te bepalen als projectmanager of opdrachtgever.
De Projectlens
De Projectlens biedt handvatten om de context in en rondom je project te duiden, zodat je daar gericht op kunt acteren. We hebben de aanwezigen meegenomen in de totstandkoming en toepassing van de projectlens.
Met de Projectlens introduceren we een nieuwe manier om systemisch te kijken naar projecten in het fysieke domein. Dit helpt om inzicht te krijgen in wat er gebeurt in een project en waar iets gebeurt. En om handelingsperspectief te krijgen, waar een ieder vanuit eigen rol en invloedssfeer mee aan de slag kan.
Toepassing van de Projectlens in vier projectcases
Na introductie van de Projectlens zijn we tijdens het inspiratie-event in vier werksessies uit elkaar gegaan, steeds gekoppeld aan een van de vier invalshoeken: Verhaal, Structuur, Opgave en Dynamiek.
De Projectlens
De vier werksessies gingen over:
- Porthos reduceert vanaf 2026 CO2-uitstoot door CO2 af te vangen, te transporteren en op te slaan onder de Noordzee. Het unieke initiatief van Havenbedrijf Rotterdam, Gasunie en EBN kende tegenslagen, maar startte in 2024 met de bouw. Nico de Meester deelde in deze workshop hoe het projectverhaal strategische waarde heeft gehad, als basis voor het verkrijgen van de investeringsbeslissing voor dit project.
- Rijksvastgoedbedrijf verduurzaamt Defensievastgoed om dit geschikt te maken voor de moderne krijgsmacht. Dit vereist versterking van het vastgoedrealisatievermogen en gezamenlijke regie met Defensie. In deze workshop deelden Bart van den Berg (RVB), Fianne Lindenaar en Sterre van Dord inzichten over het sturen op deze opgave, in een complexe en onvoorspelbare omgeving.
- TU Delft werkt aan een toekomstbestendige campus met een grootschalige renovatie voor de faculteit CiTG. Door een complexe en veranderlijke context is flexibel projectmanagement cruciaal. In deze workshop deelden Johan Mensink (TU Delft) en Carlijn Kramer hoe om te gaan met inrichting en projectstructuur in een veranderende omgeving.
- In het project Oeververbindingen regio Rotterdam verkenden diverse overheden samen hoe bereikbaarheid en leefkwaliteit rond de Nieuwe Maas kon worden verbeterd. Dit heeft uiteindelijk geleid tot een voorkeursalternatief voor een nieuwe stadsbrug. In deze workshop deelden Jos Kalfsbeek en Hanne van Kasteren de lessen over de dynamiek in het project, en hoe je een samenwerkingsverband van initiatiefnemers goed organiseert.
Bij de borrel waren we unaniem: het is enorm waardevol om met mede-projectmanagers en opdrachtgevers inzichten en ervaringen uit te wisselen. De projectdynamiek verleidt je vaak om van het ene brandje naar het andere te springen, terwijl juist uitzoomen en diagnosticeren waar de grote belemmeringen zitten heel waardevol is. Dat deden we tijdens het inspiratie-event, met de projectlens als instrument.
Hulp nodig?
Wil je meer weten over het inspiratie-event of wil je meer uitleg over de Projectlens, de toepassing ervan of heb je andere vragen? Neem contact op met één van de adviseurs om de mogelijkheden te bespreken en kennis te maken.
