Bied inzicht in de verwachte transitie naar duurzame mobiliteit en de inzet van energiedragers tot 2050 om beleidsvorming te ondersteunen.
Trendkaarten
Per modaliteit visualiseerden trendkaarten de invloed van beleid op energiedragers en gaven bandbreedtes en meest waarschijnlijke trendlijnen richting 2050.
Dialoogsessies
Met vijftig experts en kennishouders van RVO, IenW en KiM tekenden trendlijnen binnen bandbreedtes en ontstond gedeeld beeld van transities.
Beleidsbasis
Trendanalyse benoemde restopgave, identificeerde drijvende factoren en vormde basis voor doorrekeningen energiebehoefte en input voor mobiliteitsparagraaf Nationaal Plan Energiesysteem.
Nederland zet vol in op duurzame mobiliteit met als doel een klimaatneutrale mobiliteitssector in 2050. Dat geldt voor alle vervoersmodaliteiten: van personenauto’s tot vliegtuigen, van bestelbusjes tot zeeschepen. Wat kunnen de verschillende (hernieuwbare) energiedragers daarvoor betekenen? Welke bijdrage leveren waterstof en biobrandstof? De transitie vraagt op korte termijn grote investeringen. Maar waar zet je op in? Het eindbeeld kent nog grote onzekerheden.
Transitiekaarten
In opdracht van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) heeft TwynstraGudde in 2021 transitiekaarten geschetst voor meerdere modaliteiten: personenauto’s, bestelwagens, heavy duty, luchtvaart, binnenvaart en zeevaart. Daarbij is de inzet van vijf energiedragers in beeld gebracht: elektriciteit, biobrandstoffen, waterstof, synthetische brandstoffen en fossiele brandstoffen.
Verdere uitwerking
De kaarten geven inzicht in hoe die transities vorderen. Binnen welke bandbreedtes voltrekt zich de transitie? Gaat het snel genoeg en waar zien we eventuele knelpunten? RVO vroeg ons de transitiekaarten verder uit te werken, een meer inhoudelijke onderbouwing mee te geven en dit in een uitgebreide dialoog met ketenpartners als het Ministerie van IenW en het Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid (KiM) vorm te geven. Doel is een basis te bieden voor nadere doorrekeningen voor de toekomstige energiebehoefte en verdere beleidsontwikkeling voor de mobiliteitssector.
Zicht op trends
De ontwikkeling van duurzame mobiliteit is niet alleen een technologische uitdaging; het gaat erom hoe die technologie kan worden ingezet in de samenleving. Goed zicht op trends is cruciaal om onderbouwde beslissingen over beleidskeuzes te kunnen nemen. Naar die trends zijn we op zoek gegaan op basis van de huidige kennis van zaken, beleidskaders en innovatiedynamiek. Bij deze analyse komt de restopgave voor het uitfaseren van fossiele energiedragers in beeld, wat een basis biedt voor verdere (en ambitieuzere) beleidsvorming (zie ook de futuring methode van TwynstraGudde).
Trendkaarten
In deze opdracht zijn we begonnen met een analyse van tientallen overheidsdocumenten, beleidsstukken en wetenschappelijke publicaties. Welke invloed hebben bestaand én voorgenomen beleid op de inzet van de verschillende energiedragers? Per modaliteit hebben we een trendkaart gemaakt waarin we die invloed visualiseren. Een bandbreedte geeft daarin de onzekerheid aan. Hiermee laten we zien welke rol de verschillende energiedragers tussen nu en 2050 kunnen gaan spelen.
Dialoogsessies
Voor de ontwikkeling van deze trendkaarten hebben we per modaliteit dialoogsessies georganiseerd met in totaal vijftig experts en kennishouders van RVO, IenW en KiM. Op de achtergrond was het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) betrokken. De experts hebben binnen de bandbreedte een trendlijn getekend die de meest waarschijnlijke ontwikkeling van de inzet van verschillende energiedragers laat zien.
Wil je de futuring methode zelf toepassen? De futuring methode is één van interventies die wordt uitgelicht in De Transitiegids. Een boek met 40 interventies en praktijkverhalen die helpen om met kleine, maar impactvolle stappen beweging te creëren in grote maatschappelijke transities. Download de interventie.
Uitkomst; er moet nog veel gebeuren
De trendanalyse heeft duidelijk gemaakt dat we er nog lang niet zijn. Voor bijna alle modaliteiten zit er nog een significant gat tussen de meest waarschijnlijke trend en de doelstelling voor 2050. In de analyse hebben we ook de belangrijkste aandrijvers voor ontwikkelingen genoemd: beleidsinterventies en externe technologische en marktontwikkelingen die een doorslaggevend effect kunnen hebben. Het geeft de opdrachtgever meer inzicht. Je ziet duidelijk waar het sneller moet en kan. Daarmee vormt de trendanalyse ook een basis voor de input van RVO voor de mobiliteitsparagraaf van het Nationaal Plan Energiesysteem.
Gelijkluidend jargon
Een belangrijke bijvangst is, dat er door deze manier van werken een gelijkluidend jargon is ontstaan. De deskundigen van IenW, RVO en KiM hebben een gedeeld beeld van het verwachte tempo van de transitie en ook van wat er nodig is om de doelstellingen voor 2050 te behalen. De trendkaarten maken het makkelijker om de dialoog aan te gaan en bieden een goede basis voor verdere beleidsontwikkeling.
Lees ook:
- Blogreeks Nederland Waterstofland: kansen en uitdagingen en Negen randvoorwaarden voor een robuuste waterstofketen
- Inspirerend programma omlijst internationale bijeenkomst waterstoftransitie in zeehavens
- Binnenvaartschepen op de Rijn in 2030 op waterstof
- Programmamanagement waterstof ecosysteem Goeree Overflakkee
- De staat van waterstof in het openbaar busvervoer
