Rechercheurs hebben als publieke professional zowel inhoudelijke als procedurele administratieve taken. Maar welke waarden kennen zij toe aan deze taken en waar lopen ze tegenaan? Dit hebben wij in kaart gebracht met verhalen.
In ons onderzoek stonden drie vragen centraal:
- Welke waarden zijn van belang voor het uitvoeren van administratieve taken?
- Hoe kan met deze waarden de beleving van administratieve taken positief beïnvloed worden?
- Hoe is deze beïnvloeding het best te realiseren?
Een commissie met onder meer professor dr. Marcel Veenswijk van de Vrije Universiteit Amsterdam, hoogleraar Management of Cultural Change en gespecialiseerd in narratives of change en storytelling in organisaties, begeleidde het onderzoek.
Kwalitatief onderzoek met storytelling
Na een quick scan van de literatuur zijn twaalf werkbezoeken van een dag gehouden en 60 rechercheurs geïnterviewd, resulterend in meer dan 130 verhalen. Hierbij lag de focus op concrete gebeurtenissen tijdens het opsporingswerk.
Door gebruik te maken van een narratieve interviewmethodiek – storytelling – zijn de respondenten aangespoord verhalen te vertellen die over het snijvlak van waarden en administratieve taken gingen. En is doorgevraagd op wat voor de rechercheur belangrijk is in de voorbeelden die ze noemden, om zo de waarde achter het verhaal naar voren te halen.
Begrip en botsende beleefde organisatiewaarden
Uit ons onderzoek blijkt dat rechercheurs over het algemeen begrijpen dat administratieve taken bij hun werk horen. De betekenis die ze aan deze taken geven, gaan over het vak, het team en de maatschappij. Zo verwijzen rechercheurs onder andere naar rechtmatigheid, zorgvuldigheid, volharding, integriteit, vertrouwen en transparantie. Hierbij worden inhoudelijke administratieve taken taken (zoals het schrijven van een scherp proces verbaal of een heldere ordening van een dossier) wel duidelijk positiever beleefd dan procedurele administratieve taken (bijvoorbeeld aanvragen doen om camerabeelden te vorderen).
Tijdens het samenwerken tussen de politie en het Openbaar Ministerie (OM) botsen de waarden van de rechercheurs regelmatig met hoe zij de waarden van de politieorganisatie en van het OM ervaren. De politieorganisatie, primair bezig met het afhandelen van incidenten en het verlenen van noodhulp, is in de ogen van de rechercheurs meer gericht op het herstellen van de orde en is daarmee actiegericht en pragmatisch. Het OM, bezig met strafrechtelijke afdoening, is volgens de rechercheurs meer gefocust op rechtmatigheid en zorgvuldigheid. Beide belangen behartigen bij de uitvoering van opsporingsonderzoeken vergt dus een continu balanceren.
Ons advies: zoek de balans tussen ‘blauw’ en ‘zwart’ en presenteer met trots wat hoort bij grijs
Op basis van ons onderzoek hebben wij de Commissie Zuurmond geadviseerd om via het delen van verhalen de juiste balans te vinden tussen de waarden die samenhangen binnen de gehele veiligheidsketen van orde en recht.
Hierdoor wordt duidelijk waarom de taken nodig zijn en dat maakt het makkelijker om administratieve taken te omarmen als onderdeel van de professie waar rechercheurs trots op mogen zijn. Of om in politietermen te spreken: zoek de juiste balans tussen blauw en zwart en presenteer met trots wat bij grijs hoort.
Onderzoeksrapport
Ons onderzoeksrapport ‘Waarden in de opsporing - De betekenis die rechercheurs geven aan administratieve taken’ is op 26 juni 2020 door de minister van Justitie en Veiligheid aan de Tweede Kamer aangeboden. Het zal als basis dienen voor het uitwisselen van gedachten tussen de Tweede Kamer en de Tijdelijke commissie Uitvoeringsorganisatie over administratieve lastenverlichting in de opsporing.
Waarom TwynstraGudde?
Wij hebben uitgebreide ervaring met het uitvoeren van onderzoek en evaluaties, zowel met kwalitatieve methodes zoals storytelling als kwantitatieve methodes. Daarbij hebben we grondige kennis van de organisaties in het veiligheidsdomein, waaronder de politie.
