Vergroot de financiële kennis en het inzicht van raadsleden, zodat zij hun kaderstellende en controlerende rol binnen de gemeentelijke besluitvorming effectiever kunnen vervullen.
Verhoogd inzicht
Raadsleden kregen meer grip op financiële processen en begrotingen, wat hun rol als kadersteller en controleur versterkte.
Actieve participatie
De methode stimuleerde interactie en discussie, waardoor raadsleden actief betrokken waren bij het leerproces en elkaar versterkten.
Toepasbare kennis
De opgedane kennis was direct toepasbaar in de praktijk van gemeentelijke besluitvorming, wat leidde tot beter onderbouwde keuzes.
Met de methode Duisenberg kunnen raadsleden de jaarrekening beter doorgronden, het gesprek aangaan over de doelen en hun controlerende rol beter invullen. De methode wordt dan ook door diverse raden toegepast. De raad van de gemeente Ede hebben we ondersteund met de methode voor het doorgronden van haar jaarrekening.
Het takenpakket van de gemeente groeit en wordt steeds complexer. Het in positie brengen van de raad en koppelen van beleid aan financiën worden daardoor belangrijker. Om het inzicht van de raad in de financiën te versterken, werkt de gemeente sinds 2019 met de methode Duisenberg. Doordat in deze methode wordt gewerkt met raadsrapporteurs worden de raadsleden zelf ook betrokken bij het onderzoek.
Zes vragen
Naamgever van de methode is Pieter Duisenberg, voormalig Tweede Kamerlid. Hij merkte dat bij de behandeling van de Onderwijsbegroting (ter hoogte van € 30 miljard) niet de beleidsdoelen centraal stonden, maar een recent incident. Daarop ontwikkelde hij een methode om meer gestructureerd te kijken naar begrotingen of jaarstukken. De methode zoomt in op een onderdeel van de begroting of jaarstukken en behandelt zes vragen:
- Wat is het beeld van het beleidsterrein op hoofdlijnen?
- Welke doelen zijn er gesteld/behaald?
- Welke prestaties zijn gepland/geleverd?
- Wat gaat het kosten/heeft het gekost?
- Wat is het oordeel over de rechtmatigheid, doeltreffendheid en doelmatigheid?
- Welke conclusies en aanbevelingen hebben we als rapporteur voor de gemeenteraad?
De gemeenteraad van Ede heeft besloten om in te zoomen op het programma ‘bestuur en organisatie’ uit de jaarrekening 2022.
De raadsrapporteurs zijn nu beter voorbereid om in gesprek te gaan over de beleidsdoelen en het college te controleren op de realisatie van de doelen.
Carmen HendriksAdviseur TwynstraGudde
Helder beeld
In een startgesprek met de raadsrapporteurs hebben we werkafspraken gemaakt. Vervolgens hebben we - op basis van de zes hoofdvragen - een voorzet gedaan voor een analytisch kader. Na bespreking daarvan hebben we dit toegepast. Daarmee hebben we de hoofdvragen beantwoord en aanbevelingen geformuleerd.
Uit het onderzoek kwam onder andere naar voren dat de koppeling van doelen aan financiën sterker kan. Daardoor krijgt de raad meer zicht op de doelrealisatie en de kosten die hiervoor zijn gemaakt. Ook kan de monitoring van de doelen beter, met specifieke indicatoren of tussentijdse mijlpalen. Door bovendien terug te kijken naar ontwikkelingen, die in eerdere P&C-stukken zijn verwerkt, worden verschillen tussen begroting en realisatie goed uitlegbaar en navolgbaar. Ook dat helpt raadsleden overzicht te houden.
De beantwoording van de hoofdvraag in de rapportage hielp de raadsrapporteurs het P&C-stuk goed te doorgronden en gaf ze een helder beeld van het betreffende onderdeel. Hiervoor hoefden ze dus geen financieel expert te zijn of ‘verdwaald’ te raken in de hoeveelheid pagina’s, tabellen en cijfers. Wij hebben de rapporteurs ondersteund bij het begrijpelijk en toegankelijk maken van de rapportage en de presentatie.
Beter voorbereid
De methode Duisenberg maakt het financiële onderzoek meer levend en vergroot de financiële kennis van de raadsrapporteurs. Daardoor zijn ze beter voorbereid om het gesprek aan te gaan over de beleidsdoelen en het college te controleren op de realisatie van de doelen. De methode wordt inmiddels veel gebruikt om raadsleden te helpen bij het doorgronden van P&C-stukken.
