De bewoners in de wijk Middenmeer-Noord (stadsdeel Watergraafsmeer) willen van het gas af. Een alternatief is de restwarmte van een datacenter op het naburige Science Park. Om deze warmte te benutten, is energiecoöperatie MeerEnergie opgericht. De gemeente ondersteunt het initiatief en zal een deel van het warmtenet in 2022 aanleggen als de straten toch open moeten voor nieuwe riolering. Het project heeft ook een voorbeeldfunctie. Zo kan de gemeente Amsterdam in de aardgasvrijtransitie leren van de samenwerking met een bewonerscoöperatie. Maar wat is dan de beste rolverdeling tussen gemeente, energiecoöperatie en marktpartijen? Waar liggen de financiële risico’s en hoe kun je die beperken? TwynstraGudde stelde een businesscase op en gaf inzicht in de condities die het warmte-initiatief haalbaar maken.
Het opzetten van de businesscase
Het aanleggen van een warmtenet in een bestaande woonwijk is complex. Zowel technisch, financieel als organisatorisch. Bewoners, samenleving en politiek kijken aandachtig mee. Het is voor de gemeente bovendien de eerste (maar niet de laatste) keer dat zij een warmtedistributienet aanlegt. Het is ook nieuw om met een bewonerscoöperatie risicodragend aan de slag te gaan. Wij helpen gemeenten en haar gesprekspartners met het opzetten en structureren van de businesscase. We kijken naar investeringen en exploitatie, naar risicoverdeling, samenwerking, subsidiemogelijkheden en wijze van financiering. Daarmee maken we de complexe opgave inzichtelijk.
Voorkeursmodel
Voor dit project hebben we allereerst de technische uitgangspunten geïnventariseerd en getoetst bij de opdrachtgever. Op basis daarvan hebben we een raamwerk voor de businesscase opgezet in twee varianten. Eén waarbij de gemeente de risico’s draagt en één waarbij de risico’s volledig bij marktpartijen komen te liggen. Beide varianten hebben we financieel doorgerekend. We hebben niet alleen naar de (harde) cijfers gekeken, maar ook naar (zachte) aspecten als de samenwerking tussen partijen. In een werksessie hebben we de uitkomsten besproken. Daar is ook een voorkeursmodel gekozen. Voor dit model hebben we met een gevoeligheidsanalyse de risico’s in kaart gebracht, een risicoverdeling voorgesteld en inzicht geboden in mogelijke optimalisaties.
Dit gaan we met elkaar doen
Met ons advies bieden we inzicht in de condities waaronder distributie en gebruik van restwarmte in Middenmeer mogelijk is. Ons advies geeft de betrokken partijen zowel op financieel als organisatorisch vlak het vertrouwen dat er een goed plan ligt: concreet, haalbaar, betaalbaar en uitvoerbaar. Er is een gezamenlijke businesscase en die geeft de samenwerkende partijen het gevoel ‘dit gaan we met elkaar doen’. De aardgasvrijtransitie is daarmee een stap dichterbij gekomen.
De rol van TwynstraGudde
In deze opdracht combineren we kennis van de energietransitie, ervaring met financiële doorrekeningen en inzicht in samenwerking. Het opbouwen van een businesscase is een beproefde methode om te komen tot een gedragen en haalbaar plan. Als onafhankelijk partner vertalen we beleid naar oplossingen die kunnen rekenen op draagvlak bij overheid, marktpartijen en bewoners.
