Ontwerp een handreiking met beslismodel dat inzicht geeft in hoe lagere overheden versnelling van aanleg van energiestations kunnen ondersteunen.
Handreiking ontwikkeld
Er werd een handreiking opgesteld die inzicht gaf in rollen van gemeenten en provincies bij energiestations en vergunningverlening.
Beslismodel getest
Het beslismodel werd getoetst aan een praktijkcasus in een workshop met direct betrokkenen bij een hoogspanningsproject.
Stakeholders geïnterviewd
Interviews met netbeheerders en sessies met ambtenaren leverden input voor het beslismodel en de handreiking.
TwynstraGudde heeft in opdracht van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK) een handreiking met beslismodel opgesteld (hieronder te downloaden), waarmee gemeenten en provincies kunnen beoordelen welke rollen zij kunnen spelen bij het ruimtelijk mogelijk maken van energiestations.
Versnellen van benodigde energie-infrastructuur
Om specifiek de Nederlandse energie-intensieve industrie te verduurzamen werkt het ministerie van EZK in het Meerjarenprogramma Infrastructuur Energie en Klimaat (MIEK) aan een versnelde aanleg van de daarvoor benodigde energie-infrastructuur. Daarvoor is het Programma Infrastructuur Duurzame Industrie (PIDI) ingericht. Daar hoort verzwaring van het hoog- en middenspanningsnet bij, maar ook de ontwikkeling van waterstofinfrastructuur, de transport en opslag van CO₂ en warmte. Een van de onderdelen in de voorbereidingsfase van de energie-infrastructuurprojecten is het beschikbaar maken van grond om nieuwe elektriciteitsstations te bouwen.
Gemeenten en provincies kunnen hier in sommige gevallen een nuttige rol in spelen, maar hebben niet altijd zicht op de rol die ze hierin kunnen spelen, de keuzes die gemaakt kunnen worden en de strategieën die ze daarbij kunnen inzetten. Netbeheerders vragen lagere overheden ook lang niet altijd om hulp op dit terrein, ook waar die hulp wel nuttig kan zijn. Hierdoor verloopt de planvorming voor energie-infrastructuurprojecten onnodig traag. De optelsom van deze vertragingen zorgt ervoor dat de verduurzaming van de Nederlandse industrie niet in het gewenste tempo kan worden uitgevoerd.
Het ministerie van EZK heeft TwynstraGudde gevraagd een handreiking te ontwerpen die helpt om inzichtelijk te maken hoe gemeenten en provincies kunnen helpen bij versnelling van de aanleg van energiestations. Het beslismodel maakt inzichtelijk welke rol lagere overheden kunnen innemen bij het beschikbaar maken van grond en verlening van de benodigde vergunningen en/of ontheffingen. Er is bewust gekozen voor de focus op energiestations, omdat de aanleg van kabel- of leidingtracés vaak samenwerking met/tussen meerdere gemeenten vraagt en daarbij bovendien ander instrumentarium van toepassing is.
Stapsgewijze aanpak
Voor deze opdracht bracht TwynstraGudde haar ervaring met gebiedsontwikkeling en de energietransitie bij elkaar. Daarnaast zijn interviews gehouden met diverse stakeholders, zoals netbeheerders TenneT en Gasunie, en zijn sessies gehouden met verschillende groepen ambtenaren bij ministeries en lagere overheden. Tot slot is in een workshop een geanonimiseerde hoogspanningscasus uitgewerkt (met de direct betrokkenen bij dat project), om het ontwikkelde beslismodel aan een praktijkcasus te toetsen. De bedoeling is om dit na publicatie van de handreiking nog één of enkele malen te herhalen.
Waarom TwynstraGudde?
TwynstraGudde heeft ruime kennis en ervaring met projecten in de gebiedsontwikkeling en de energietransitie en waar deze domeinen elkaar raken. Deze opdracht komt voort uit een vorige opdracht waar een ander beslismodel ontworpen is voor het Nationaal Programma Regionale Energiestrategie (NP RES), gericht op het ontwikkelen van zonneparken, windparken en onderstations, (tevens) met als doelgroep de lagere overheden. Voor de opdrachtgever was dit track-record reden om ons ook te vragen deze ‘routes voor uitvoeringstrategieën van gemeenten en provincies bij aanleg van elektriciteitsstations’ samen te stellen.
