Beleidsdoorlichting preventieaanpak: basis voor verbetering

Preventie is een essentieel onderdeel van het beleid van het Ministerie van Justitie en Veiligheid. Het helpt om slachtofferschap en daderschap te voorkomen en de strafrechtketen te ontlasten. Het directoraat-generaal Straffen en Beschermen vroeg ons te onderzoeken in hoeverre de financiële en beleidsmatige instrumenten sinds 2012 een effectieve bijdrage hebben geleverd aan deze doelstellingen. Specifiek ging het om high impact crimes (zoals woninginbraken en overvallen), integriteit en huiselijk geweld en kindermishandeling.

Regeling Periodieke Evaluatie

Een beleidsdoorlichting is een onderzoek dat bij de rijksoverheid eens in de acht jaar verplicht is. Hierin wordt gekeken naar de doeltreffendheid en doelmatigheid van een geheel aan beleidsinstrumenten die onder een bepaald begrotingsartikel worden gefinancierd. Het onderzoek is onder andere bedoeld voor de Tweede Kamer. Volgens de Regeling Periodieke Evaluatie (RPE) worden vijftien onderzoeksvragen beantwoord, onder andere naar doelstellingen, activiteiten en uitkomsten van evaluaties. Op grond hiervan worden de doeltreffendheid en doelmatigheid beoordeeld. De doorlichting is een synthese van bestaand evaluatieonderzoek.

Beleidstheorie illustreren

Onze adviseurs hebben meer dan honderd onderzoeken, evaluaties en andere bronnen geanalyseerd. Daarmee hebben we een oordeel gevormd over de effectiviteit van een groot aantal zeer specifieke beleidsinstrumenten. Daarnaast hebben we met betrokkenen gesproken. Een bijzondere uitdaging bij het thema preventie is dat de meerwaarde ervan moeilijk te duiden is in harde cijfers. Wij hebben die meerwaarde tastbaar gemaakt door de beleidstheorie ook te illustreren. Hiermee laten we zien dat er een verband is tussen input, activiteiten, output, outcome en impact op de samenleving. Zo blijft scherp waar het beleid uiteindelijk voor is bedoeld, en wat het oplevert.

'... door TwynstraGudde zorgvuldig en adequaat uitgevoerd ...’

Geert Jan Stams, Universiteit van Amsterdam en voorzitter van de Begeleidingscommissie. Extern oordeel beleidsdoorlichting preventieve maatregelen Ministerie JenV

Evidence-based beleid

We hebben de beleidsdoorlichting opgeleverd en de daarvoor aangewezen onafhankelijke deskundige van de Universiteit van Amsterdam heeft een positief oordeel gegeven over de uitvoering van het onderzoek en het rapport. Met een kabinetsreactie is het onderzoek op 7 april 2021 door de minister voor Rechtsbescherming aangeboden aan de Tweede Kamer. Uit het onderzoek bleek dat het ministerie van Justitie en Veiligheid werkt met evidence-based beleid. Het proces van aanpassen van beleid naar aanleiding van nieuw onderzoek en informatie zorgt voor continue verbetering van beleid. In ons rapport hebben we enkele aanbevelingen gedaan om dit verder te ontwikkelen.

Waarom TwynstraGudde?

Het maken van een beleidsdoorlichting is een tijdrovende klus. Goed onderzoek vergt bovendien specifieke vaardigheden. We denken mee met de opdrachtgever, maar bewaren onze onafhankelijke blik. Onze adviseurs hebben ervaring met meerdere methodes van beleidsevaluaties en zijn bekend met de Regeling Periodieke Evaluatie. In deze opdracht hebben we die ervaring gecombineerd met onze brede inhoudelijke kennis van het veiligheidsdomein. In samenspraak met de betrokken begeleidingscommissie zijn we tot een evaluatie gekomen die niet alleen voldoet aan de eisen van de RPE, maar vooral ook handvatten biedt om het beleid voortdurend te verbeteren. Het ministerie heeft ons team ervaren als 'meedenkend, benaderbaar en flexibel'.