Onderzoek de mogelijkheden voor een fusie om zorg toekomstbestendig, kwalitatief goed, toegankelijk en betaalbaar te houden.
Fusie gerealiseerd
De organisaties zijn per 1 juli 2024 succesvol gefuseerd na een zorgvuldig en snel doorlopen proces.
Besluitvorming begeleid
Het kritische pad, gesprekken en producten voor besluitvorming zijn inhoudelijk en procesmatig begeleid.
Amerpoort biedt zorg en diensten aan mensen met een verstandelijke beperking, van jong tot oud en met een lichte tot zeer ernstige verstandelijke beperking. Sherpa biedt wonen, dagbesteding, behandeling en ambulante zorg, ondersteuning op kindercentra en in gezinnen, van licht beperkt tot ernstig meervoudig en voor alle leeftijden.
De organisaties zijn letterlijk buren, werken in dezelfde regio’s en gingen steeds meer samenwerken. Daarbij liepen ze tegen de grenzen aan van wat in samenwerking juridisch mag. De fusiebehoefte was een logische vervolgstap naar een gezamenlijke toekomst, waarin ze samen willen innoveren en de kwaliteit van zorg verder versterken. Zo kunnen cliënten en verwanten ook in de toekomst blijven vertrouwen op goede zorg. Voor medewerkers blijft het een aantrekkelijke zorgorganisatie waar ze met plezier werken.
Een deskundig adviesteam
De bijdrage van TwynstraGudde bestond uit inhoudelijke en procesbegeleiding van de verkenning naar de fusie. De werkzaamheden bestonden uit de begeleiding van de projectplanning, het kritische pad, de gesprekken tussen de verschillende gremia en het helpen opstellen van de producten voor besluitvorming. Daarnaast was TwynstraGudde betrokken bij de interne bijeenkomsten.
In de rolverdeling waren de besturen gezamenlijk opdrachtgever en de twee bestuurssecretarissen projectleider. TG’ers Huub Raemakers en Douwe Hatenboer voerden deze opdracht uit. Douwe: ‘Ons team bestond uit niet meer dan twee personen. Meer was niet nodig. Binnen de organisaties zelf was veel noodzakelijke kennis, zoals over zorg, organisatie, huisvesting, ICT en financiën. Als twee organisaties de rest van hun bestaan samen verder willen gaan, en dat vanuit eigen kennis en kracht tot stand brengen, dan bestendigt het in onze optiek ook écht’.
Redeneren vanuit de betekenis van de zorg aan cliënten in de toekomst
Cruciaal onderdeel van onze begeleiding is het vinden van een goed evenwicht tussen de zorginhoudelijke kant, het bedrijfsmatige en het toekomstperspectief. Huub: ‘Bij elke fusie komen strategische, juridische, financiële, governance, ICT en huisvestingszaken langs. Wij helpen dat die op orde zijn. Ook adviseren we bij de formele stappen in de besluitvorming bij de raden van bestuur, raden van toezicht, medezeggenschap en de NZa en ACM. Maar dat is slechts het formele deel van het werk. We helpen vooral te blijven redeneren vanuit wat voor de zorg aan de cliënten van betekenis is. Vanuit de verbinding met de inhoud, zoals de behoeften van cliënten en medewerkers, vanuit een visie op de zorg van de toekomst. In mijn ervaring - nu zo’n twintig jaar als partner van de TwynstraGudde zorggroep - zie ik dat juist dat essentieel is in een succesvolle fusie’.
‘De fusie moet van meerwaarde zijn voor cliënten, naasten en medewerkers,’ vult Douwe aan. ‘De besturen wilden niet zozeer een grotere organisatie worden, maar vooral de zorg in de toekomst waarborgen. Een fusie als deze kent vanzelfsprekend zakelijke aspecten, die er ook mogen en zelfs moeten zijn, én die we voortdurend helpen koppelen aan de zorginhoud.’ Huub: ‘In de gesprekken met en tussen bestuur en toezicht hebben we geholpen om op het juiste moment uit te zoomen. Waar doen we het ook al weer voor? En wat is op welk moment belangrijk om in het oog te houden’?
Aandacht voor governance, relaties en het goede gesprek
Een delicaat onderdeel bij fusies is de inrichting van de bovenste lagen van de fusieorganisatie. Huub: ‘Wanneer fusies niet slagen, dan komt dat vaak doordat RvB en RvT verschillende ideeën hebben over de juiste inrichting van de top. Daarom hebben we iedereen al bij de kennismaking attent gemaakt op die valkuilen en aandacht besteed aan relaties. Hierdoor gaan we voorbij eerste ideeën en onderzoeken we achterliggende overtuigingen’. Douwe: ‘Bij Sherpa en Amerpoort is dit goed verlopen. Mensen vertrouwen ons door onze ervaring in bestuurskamers. Wij kunnen conflicterende belangen bij elkaar brengen.’
Huub: ‘Fuseren is een spannend proces. Je leert elkaar echt kennen en daarmee dus ook waarin je verschilt, dat hoort erbij. Wij hebben de rol om spanningen en verschillen op tafel te krijgen en, als communicatie niet goed loopt, het proces vlot te trekken. Struikelpunten zijn op te lossen, als er de rust is voor het goede gesprek. Daarbij kijken we naar het argument achter de ogenschijnlijke verschillen: waarom zeg en vind je dat? En kan je daar gezamenlijk uitkomen?’
Als adviseur de regie niet overnemen
TwynstraGudde begeleidde het fusieproces en liet de regie bij Amerpoort en Sherpa. ‘De bestuurssecretarissen en bestuurders trokken de fusie,’ leggen Huub en Douwe uit. ‘Onze samenwerking was plezierig en complementair. De bestuurssecretarissen informeerden alle betrokkenen binnen en buiten hun organisaties. Ook organiseerden ze, op hun initiatief, bijeenkomsten voor direct-betrokken, zoals cliëntenraden, ondernemingsraden, verwanten, directies, bestuur en toezicht. Deze sleutelspelers kwamen vanaf het begin van de besluitvorming bij elkaar. Dat heeft sterk bijgedragen aan het draagvlak voor het samengaan. Aan cultuurgesprekstafels werd in beide organisaties aan verschillen in werkwijzen en cultuur ruimte gegeven. Deze aanpak door de organisaties zelf was voor ons uniek en een belangrijke factor in het slagen van het proces’.
Tempo behouden
Sherpa en Amerpoort is het gelukt het fusieproces zorgvuldig en in hoog tempo te doorlopen. Formeel begon het fusieproces in de zomer van 2023 en in januari 2024 werd het go-besluit genomen door beide organisaties. In de eerste helft van 2024 zijn de trajecten bij de NZa en ACM succesvol doorlopen en op 1 juli 2024 werd de fusie een feit. Een mooie vervolgstap voor deze organisaties die al jaren intensief met elkaar samenwerken!
