<img height="1" width="1" style="display:none;" alt="" src="https://px.ads.linkedin.com/collect/?pid=1974505&amp;fmt=gif">

Werken aan transities

Met onze adviseurs, managers en opleiders dragen we bij aan duurzame, maatschappelijke veranderingen. De uitdagingen zijn groot, maar onze kracht ligt in daadkracht. We krijgen maatschappelijke transities werkend.

Maatschappelijke transities

Impact

Opleiden

Wie we zijn

Bij TwynstraGudde werken mensen met zeer uiteenlopende expertises. Onze adviseurs, managers en opleiders vullen elkaar aan en dagen elkaar uit. Want samen komen we verder. Een oplossing is pas goed als die uitvoerbaar is. En als onze samenleving er blijvend wat aan heeft. We krijgen maatschappelijke transities werkend.

Ontdek

Recente vacatures
Executive search

Adviseur contracteren en aanbesteden van vitale infrastructuur

Wil jij bijdragen aan een vitale infrastructuur in Nederland? Onze adviseurs werken aan complexe projecten en programma’s in de bouw, infrastructuur, energie en....

Solliciteer nu
Aanbesteden en contracteren

Medior interim manager Openbaar Bestuur

Wij geloven dat de huidige uitdagingen in de publieke sector om nieuw leiderschap vragen. Hiervoor is een nieuwe generatie managers nodig. Managers die opgaven...

Solliciteer nu

Impact

Als aanjager van verandering staan we boven de belangen en tussen de partijen. We leven ons in, verkennen, analyseren, verhelderen, verbinden en ontwikkelen. We breken open wat in beton gegoten lijkt te zijn. Versnellen wat vast dreigt te lopen en brengen projecten tot een goed einde. Zo maken we blijvend impact op morgen.

Onze impact

Onze resultaten bij opdrachtgevers
TwynstraGudde_60jaa_wit
Werken bij

    Waar wij aan werken

    Met onze adviseurs, managers en opleiders dragen we bij aan duurzame, maatschappelijke veranderingen. Denk aan de energietransitie en de klimaatdoelen, de toekomst van de landbouw, goed onderwijs, passende zorg, oplossingen voor de krapte op de woningmarkt en hoe we het best van A naar B reizen. De uitdagingen zijn groot, maar onze kracht ligt in daadkracht. We laten transities werken.

    Wie we zijn

    Onze adviseurs en managers hebben uiteenlopende expertises en voelen zich verantwoordelijk voor de uitvoering. Duurzaamheid is een integraal onderdeel van onze werkwijze.

    ‘De Refugee Talent Hub brengt werkgevers en vluchtelingen dichter bij elkaar.’

    Jasper Oudshoorn, Adviseur Zorg

    Impact op morgen

    Wij voelen ons betrokken bij de wereld om ons heen en werken aan urgente vraagstukken. Alles om Nederland verder te helpen en transities werkend te maken.

    Recente vacatures
    Slimme en duurzame mobiliteit

    Inhousedag Stad van de Toekomst

    Ben jij student, starter of professional met minder dan 2 jaar werkervaring en wil je ervaren hoe het is om als adviseur bij TwynstraGudde te werken? Kom dan naar onze Inhousedag 'Stad van de toekomst'. En ervaar zelf hoe jij kunt werken aan verschillende opdrachten zoals 1) het sneller...

    Solliciteer nu
    Zorg

    Medior interim manager Openbaar Bestuur

    Wij geloven dat de huidige uitdagingen in de publieke sector om nieuw leiderschap vragen. Hiervoor is een nieuwe generatie managers nodig. Managers die opgaven behapbaar kunnen maken, die mensen kunnen inspireren en motiveren en die....

    Solliciteer nu

    Hoe AI onze ruimtelijke inrichting en energietransitie (niet) oplost

    Bij TwynstraGudde experimenteren we volop met de implementatie van AI in ons werk. Dat gaat met vallen en opstaan, maar we leren veel! Onze lessen delen we (Arjan Raatgever en Sophie Hoogendijk) graag breder om het maatschappelijk debat over AI te voeden. In dit blog: wat gaat AI in onze ogen betekenen in de ruimtelijke ontwikkeling en energietransitie?

    Toegevoegd door Arjan Raatgever op 28 augustus 2025

    Hoe AI onze ruimtelijke inrichting en energietransitie (niet) oplost

    Als adviseurs in de ruimtelijke ontwikkeling en energietransitie schrijven en spreken we geregeld over de inhoud van ons werk. Dat vinden we vaak al spannend. Maar schrijven over de impact van AI op ons werk voelt nóg spannender. We zijn er zelf nog niet zo heel lang mee bezig. En de grootschalige implementatie van AI in de samenleving en ons eigen werk moet nog op gang komen. Wel zijn we binnen TwynstraGudde al volop aan het experimenteren met prompts, agents, workflows en hoe we ons moeten gedragen als ‘human in the loop’.  

    Wij denken dat het belangrijk is om juist in deze beginfase van AI – waarin niemand nog precies weet waar het heen gaat – ideeën met elkaar uit te wisselen over de impact die AI zou kunnen hebben op de ruimtelijke ontwikkeling en energietransitie. In welke werkprocessen en bij welke taken is AI van de meeste toegevoegde waarde? Wat gaat dat betekenen voor de manier waarop we samenwerken? Voor de inrichting van organisaties? En voor de banen en taken van ons, de werkenden? Wij zijn er daarbij van overtuigd dat de inzet van AI ons niet ‘overkomt’, maar dat we er zelf op kunnen en moeten sturen. Ook daarom willen we onze lessen graag delen om in samenwerking met onze samenwerkingspartners tot nieuwe, gezonde werkpraktijken mét AI te komen. 

    Ruimtelijke ontwikkeling blijft als het hoeden van een kudde katten 

    Ruimtelijke ontwikkeling en energietransitie als werkpraktijken kun je op allerlei manieren ontleden. Voor deze blog maken we een versimpeld onderscheid tussen enerzijds procesvoering en anderzijds (vak)inhoud.  

    Ruimtelijke ontwikkeling als proces is te typeren als een traag en chaotisch traject, waarin 100.000 onvoorspelbare dingen gebeuren en waarbij veel geld, partijen en belangen gemoeid zijn. Een andere veelgehoorde karakterisering is dat ruimtelijke ontwikkeling ‘mensenwerk’ is. Dat is een eufemisme voor een machtsdynamiek waarin verschillende belanghebbenden strijden om invloed op de uitkomst, volgens formele en informele spelregels. Of, in de woorden van GPT5: ‘gebiedsontwikkeling is als het hoeden van een kudde katten’. Het lijkt ons niet waarschijnlijk dat AI op korte termijn de chaotische kenmerken van ruimtelijke processen zal veranderen. Ook met AI als ‘copiloot’ of ‘agent’ zullen economische conjuncturen blijven schommelen, belangen blijven schuren, mensen besluiten (niet) nemen et cetera.  

    Procesmanagement en organisatieadvies blijven mensenwerk 

    Dan de vraag: zou een geavanceerde AI-agent de procesleiding van een bijvoorbeeld een gebiedsontwikkeling of windpark kunnen overnemen? Of zou een AI een organisatieadvies in het ruimtelijk domein met draagvlak kunnen opleveren en implementeren?  

    Wij denken van niet. Ondanks haar enorme vermogens heeft AI heeft (nog) niet het rijke begrip van álle context dat mensen wel hebben. Het duiden van een opgetrokken wenkbrauw, een belangrijke bijzin, het fysieke contact, het cruciale element dat níet benoemd werd. Alleen al omdat we (nog) niet al onze interacties opnemen. Daarnaast nemen we in een onderhandeling of discussie AI (voorlopig) nog niet even serieus als een ander mens. We zitten (nog) niet te wachten op een AI die ‘buiten de lijntjes durft te kleuren’ (terwijl we dat bij een goede menselijke projectleider juist wél waarderen). Het zal naar onze inschatting ook nog wel even wachten zijn op de eerste AI die zorgt voor draagvlak in een moeilijk project. Als mensen zullen we voorlopig zélf besluiten blijven nemen over belangentegenstellingen, alleen al omdat een AI niet op het stemformulier staat en niet verantwoordelijk gehouden kan worden voor de effecten van een besluit.  

    Maar AI gaat ons procesmanagement- en organisatieadvieswerk wel veranderen 

    We geloven wél dat de komst van AI het werk van procesmanagers en organisatieadviseurs flink zal veranderen. Dat zit hem enerzijds in praktische dingen als snelle beleidsanalyses maken, gesprekken en sessies snel voor- en na bereiden, presentaties maken et cetera. En anderzijds in het sparren over strategische beslissingen, organisatie-ingrepen of plannen van aanpak. AI kan met de juiste input razendsnel een breed palet nuttige scenario’s en strategische mogelijkheden genereren, voorzien van een multicriteria-analyse die ons helpt bij de beoordeling en het vervolgproces. Daarmee brengt AI een versnelling en verrijking in het werk van menselijke professionals. 

    Kennis wordt als water uit de kraan  

    Op de waarde van inhoudelijke kennis heeft AI in onze ogen een grotere impact. In ruimtelijke ontwikkeling en de energietransitie speelt inhoudelijke (vak)kennis een grote rol. Denk aan planologische, juridische, geografische, sociologische, economische, bestuurskundige, bouwkundige, technische en financiële kennis. Door AI is een groot deel van de beschreven inhoudelijke kennis voor iedereen altijd gratis toegankelijk.  

    Twee jaar geleden beantwoordde AI veel kennisvragen nog verkeerd, maar de nauwkeurigheid van de nieuwste versies van ChatGPT, Gemini, Perplexity et cetera is inmiddels hoog. Zeker met de juiste input van stukken en goede prompts. AI kan ons óók helpen bij de vraag welke kennis we op welk moment in processen nodig hebben en hoe verschillende kennis aan elkaar relateert. Waar general purpose AI’s (nog) minder goed in zijn, is zeer gedetailleerde, gebiedsspecifieke kennis. Maar er zijn al ondernemingen met gespecialiseerde AI-tools die je bijvoorbeeld alle planologische informatie kunnen geven van alle adressen in Nederland. Daarvan komen er ongetwijfeld nog veel meer. 

    Maar belangrijke onzekerheden en hiaten zijn er ook nog in het inhoudelijke domein. Zijn we bereid om AI’s te voeden met cruciale kennis die op dit moment nog niet (gestructureerd) digitaal wordt vastgelegd? Hoeveel menselijke aansturing hebben AI’s in de toekomst nodig om ons van de juiste inhoud voor ons werk te voorzien? En hoeveel van de inhoudelijke beoordelingskwesties of zelfs beslissingen (is dit milieueffect ‘-’ of ‘- -’?) willen we eigenlijk aan AI toevertrouwen?  

    Betekenis geven aan kennis  

    Wat betekent deze democratisering van inhoudelijke kennis? Voor het versnellen van werkzaamheden en het verlagen van maatschappelijke kosten lijkt AI goed nieuws. In onze eigen opdrachten merken we al dat het rekenen van meerdere weken deskresearch bijvoorbeeld niet meer nodig is. Dat kan met behulp van AI vaak in één of enkele dagen, afhankelijk van de kwaliteit van de aangeleverde informatie en de gewenste output.  

    De vraag is wel hoe goed we als adviseurs honderden pagina’s relevante vakkennis, beleid en projectinformatie internaliseren, als een AI dat met enkele muisklikken voor ons doet. En hoe serieus andere betrokkenen de inhoudelijke informatie en ons advies daarover nemen als dit in een flits gemaakt is? Het lijkt ons daarom toch waarschijnlijk dat er in opdrachten tijd nodig blijft voor het betekenis geven aan inhoudelijke informatie voor betrokken professionals in een ruimtelijk proces. 

    Voor leveranciers die op dit moment primair inhoudelijke kennis leveren, bijvoorbeeld in de vorm van rapporten, levert de komst van AI een automatiserings- en organisatieopgave op. Hoeveel menselijke juristen, bouwkundigen, accountants, ecologen et cetera zijn er nodig na implementatie van krachtige AI? Welke vaardigheden zijn voor hen het belangrijkst? Hoeveel is inhoudelijke kennis straks nog waard? Kunnen deze organisaties en beroepen een draai maken naar het ‘betekenisvol maken’ van kennis?  

    Tot slot 

    AI zal in onze ogen zorgen voor grote veranderingen in de samenleving, en in de ruimtelijke ontwikkeling en energietransitie. Met name de verdere democratisering van inhoudelijke kennis zien wij als een grote verandering die gevolgen zal hebben voor banen en organisaties. En ook de praktijk van procesmanagement en organisatieadvies zal op termijn flink veranderen door de komst van AI Tegelijkertijd zal niet álles veranderen. Ruimtelijke processen blijven lang en chaotisch en mensen moeten nog steeds samen tot beslissingen komen. Goed opgeleide en ervaren professionals blijven in onze ogen daarom ook in de toekomst keihard nodig om de inrichting van ons land in goede banen te leiden. Met verstandige inzet van AI. 

    Bent u als organisatie in de ruimtelijke ontwikkeling of energietransitie nog zoekende naar richting en structuur voor een mensgerichte implementatie van AI in uw werkprocessen en organisatie? Neem gerust contact op voor een verkennend gesprek.  

    Implementatie van AI binnen TwynstraGudde 

    Binnen TwynstraGudde werken we via verschillende sporen aan de implementatie van AI, via het breed uitrollen van de verschillende functies van Microsoft CoPilot, het gestructureerd laten ontwikkelen van tools voor specifieke use cases en via een ‘experimenteerruimte’ voor adviseurs die zelf met eigen AI-tools willen piloten. Cybersecurity en het zorgvuldig omgaan met privacygevoelige gegevens staan daarbij voorop. In alle gevallen sturen we erop dat onze adviseurs altijd de regie en kwaliteitscontrole over hun werk zelf in handen houden (dat zij ‘human in the loop’ blijven). We laten ons voor de uitvoering ondersteunen door IT-leveranciers, maar bouwen nadrukkelijk aan onze eigen strategische denkkracht over AI Onze portefeuille AI-opdrachten groeit gestaag, vaak vanuit gecombineerde kennis over AI en een specifiek vakgebied.  

    Hoe AI onze ruimtelijke inrichting en energietransitie (niet) oplost

    — Arjan Raatgever

    Beeld helpt als de toekomst nog vaag is

    Joost Nijhof
    Blog

    Impuls geven aan slimme en digitale zorg: vijf aandachtspunten

    Jasmijn Oosterhoff

    Alle mensen

    Alle mensen

    Impact op morgen

    Werken met TwynstraGudde betekent samen maatschappelijke transities werkend krijgen. Met advies, management oplossingen en opleidingen helpen we mensen en organisaties bij duurzame veranderingen. Onze kracht ligt in daadkracht. In het creëren van oplossingen die werkbaar zijn én werkbaar blijven. Samen met onze opdrachtgevers werken we aan een samenleving die schoon, veilig, gezond en weerbaar is. Zo maken we blijvend impact op morgen.

    Blijf op de hoogte

    TwynstraGudde logo
    Impact op morgen.