Ontwikkel heldere, uitvoerbare en breed gedragen spelregels voor zonnevelden die bijdragen aan de energietransitie, ruimtelijke kwaliteit en maatschappelijke acceptatie binnen de gemeente Helmond.
Verankering in beleid
De visie op zonnevelden is opgenomen in de omgevingsvisie en de beleidsregels zijn aangescherpt voor duidelijke toepassing.
Transparantie voor iedereen
De spelregels zijn inzichtelijk gemaakt voor inwoners, initiatiefnemers en de gemeente zelf.
Inzicht in capaciteit
De gemeente heeft helderheid over de ambtelijke inzet die nodig is voor uitvoering van het zonneveldenbeleid.
Helmond wil een klimaatneutrale stad worden. Binnen de RES Metropoolregio Eindhoven ligt daarvoor een forse opgave. In Helmond wordt vooral van zonne-energie veel verwacht, voornamelijk door inrichting van kleinere zonnevelden tot een grootte van 20 hectare. Hiervoor heeft de gemeente in 2020 een visie met bijbehorende beleidsregels vastgesteld. Er was echter behoefte aan meer helderheid over de rol die de gemeente speelt bij de ontwikkeling van zonnevelden en welke mogelijkheden zij heeft om hierop te kunnen sturen. Welke handvatten heeft de gemeente om de visie ook echt te realiseren? Hoe kan de gemeente initiatieven effectief in goede banen leiden? Welke rol speelt de gemeente als zij ook een grondpositie heeft in een potentieel zonneveld of als zij door een ontwikkelaar wordt betrokken?
Van plannen naar uitvoering
Overal in Nederland, ook in Helmond, zijn plannen voor de energietransitie vastgelegd in beleid en strategie. Voor deze plannen is het nu tijd voor uitvoering. Het is daarvoor belangrijk het bestaande beleid te evalueren. Is het beleid effectief en is de gemeente voldoende betrouwbaar en navolgbaar in de uitvoering ervan? Dat is zeker belangrijk bij een gevoelig onderwerp als de inpassing van zonnevelden. Er zijn heldere kaders en processen nodig. Niet alleen voor initiatiefnemers en inwoners, maar ook voor de gemeente zelf.
Binnen de bestaande visie
Wij hebben het zonneveldenbeleid van de gemeente Helmond al eerder tegen het licht gehouden in een evaluatie. Vanuit die evaluatie zijn we nu gevraagd het beleid ook daadwerkelijk op te stellen en de geleerde lessen te verwerken. We hebben daarvoor interviews gehouden, bestaande stukken bestudeerd en een casestudy gemaakt van hoe andere gemeenten omgaan met zonnevelden waar Helmond lering uit kan trekken. Vervolgens zijn we aan de slag gegaan met de herijking van het beleid. Op verzoek van de gemeente zijn we daarbij binnen de in 2020 door de gemeenteraad vastgestelde kaders van de visie Zonnevelden gebleven.
Knip tussen visie en uitvoering
We hebben een belangrijke knip gemaakt. We hebben namelijk voorgesteld om de visie op de inpassing van zonnevelden op te nemen in de Omgevingsvisie (die eind dit jaar zal worden vastgesteld Hiermee wordt de ruimtevraag voor zonnevelden op eenzelfde niveau als andere ruimtevragers beoordeeld. Dat is voor de ruimtelijke inpassing van de energietransitie essentieel. Het voorstel hebben we vervolgens uitgewerkt in een concrete tekst voor de omgevingsvisie.
Daarnaast hebben we de regels voor realisatie van de visie ondergebracht in een nieuwe beleidsregels Zonnevelden Helmond. Daaraan hebben we een Uitwerkingsstrategie toegevoegd waarin we inzicht hebben gegeven in de verschillende rollen die de gemeente kan innemen, mede afhankelijk van de gemeentelijke grondpositie. Het gaat om participatie (proces en financieel), een procesbeschrijving en een handreiking voor de rolneming van de gemeente in relatie tot grondeigendom.
Ga eerst naar de gemeente
In het proces voor realisatie van een zonneveld hebben we aangegeven welke partij wat op welk moment doet. We hebben onder andere aanbevolen om bij initiatieven op gemeentegrond expliciet te maken dat het belangrijk is dat initiatiefnemers eerst in gesprek gaan met de gemeente. Anders krijgt een initiatief z’n eigen dynamiek en komt de gemeente voor voldongen feiten te staan.
Voor alle partijen transparant
De knip tussen visie en uitvoering maakt het beleid duidelijk en overzichtelijk. De visie Zonnevelden wordt opgenomen in de integrale omgevingsvisie, terwijl de beleidsregels zijn aangescherpt. Die regels zijn voor alle partijen transparant: inwoners, initiatiefnemers en de gemeente zelf. We hebben bovendien inzicht gegeven in de ambtelijke capaciteit die de uitvoering van het beleid vergt. Al met al heeft de gemeente nu alle handvatten waarmee zij de toepassing van zonne-energie effectief kan bevorderen. Op weg naar een klimaatneutrale stad.
Waarom TwynstraGudde?
Onze adviseurs hebben kennis van gebiedsontwikkeling en het ruimtelijke domein. We hebben ook kennis van de energietransitie en ervaring met diverse Regionale Energiestrategieën. Die kennis en ervaring combineren we met een goed gevoel voor de rol van de gemeentelijke overheid. We weten wat er speelt en wat de gemeente nodig heeft voor een werkbare uitvoering.
