Netwerkleiderschap: Sleutelfactor in succesvolle RESV-ontwikkeling

In het eerste blog benadrukten we dat elke regio haar eigen unieke pad volgt in de transitie naar toekomstbestendige eerstelijnszorg. Die regionale verschillen vragen ook om een leiderschapsstijl die past bij samenwerken over organisatie- en domeingrenzen heen. Netwerkleiderschap blijkt daarbij een sleutelfactor in de succesvolle ontwikkeling van Regionale Eerstelijnssamenwerkingsverbanden (RESV’s). Professionals uit de praktijk benadrukken keer op keer dat niet structuren of functies het verschil maken, maar juist de kwaliteit van het leiderschap binnen het netwerk.

Toegevoegd door Marenthe Wolffensperger op 9 september 2025

Blog – Netwerkleiderschap- Sleutelfactor in succesvolle RESV-ontwikkeling (1)

In het eerdere blog benadrukten we dat elke regio haar eigen unieke pad volgt in de transitie naar toekomstbestendige eerstelijnszorg. Die regionale verschillen vragen ook om een leiderschapsstijl die past bij samenwerken over organisatie- en domeingrenzen heen. Netwerkleiderschap blijkt daarbij een sleutelfactor in de succesvolle ontwikkeling van Regionale Eerstelijnssamenwerkingsverbanden (RESV’s). Professionals uit de praktijk benadrukken keer op keer dat niet structuren of functies het verschil maken, maar juist de kwaliteit van het leiderschap binnen het netwerk.

Vier bouwstenen van netwerkleiderschap

Relationeel kapitaal opbouwen

In netwerken draait alles om vertrouwen. Een netwerkleider investeert in duurzame relaties, niet alleen met directe partners, maar ook met stakeholders die op het eerste gezicht minder betrokken lijken. Dit vraagt om tijd voor informele gesprekken, begrip tonen voor verschillende perspectieven en consistent zijn in woord en daad.

Verschillende verhalen verbinden

Elke organisatie in de eerstelijn heeft haar eigen verhaal, geschiedenis en toekomstbeeld. Een effectieve netwerkleider weet deze verschillende verhalen te verbinden naar een gedeeld verhaal dat richting geeft.

Adaptief managen

Netwerkleiderschap vraagt om wendbaarheid. Plannen kunnen veranderen, strategieën bijgesteld en prioriteiten verschuiven. Een netwerkleider beweegt mee, voelt zicht thuis met iteratieve processen en staat open voor leren van wat werkt en wat niet.

Institutioneel ondernemerschap

Netwerkleiders zijn institutionele ondernemers: zij creëren nieuwe samenwerkingsvormen binnen bestaande systemen. Ze zien kansen waar anderen obstakels zien, en vertalen abstracte ideeën naar concrete, werkbare structuren. Dit vraagt niet om het oprichten van nieuwe organisaties, maar om het vernieuwen van bestaande structuren en het ontwikkelen van nieuwe ‘spelregels’.

Waarom netwerkleiderschap onmisbaar is in RESV’s

RESV’s staan of vallen met samenwerking: tussen huisartsen, wijkverpleegkundigen, fysiotherapeuten, apothekers, sociaal domein en meer. Netwerkleiders zijn de verbindende schakels die zorgen dat disciplines niet langs elkaar heen werken, maar samen sturen op toegankelijke, samenhangende zorg in de wijk.

Leiderschap is geen functie, maar een rol die je pakt. Vooral als de omgeving complex is, wordt het verschil gemaakt door het vermogen om samen richting te geven.

Wytse Brongers (Brongers management en consultancy)

De tijd voor netwerkleiderschap is nu

RESV’s zijn geen experiment meer – ze zijn volop in ontwikkeling. Wie het verschil wil maken, moet nu in beweging komen. De vraag is niet óf verandering komt – de vraag is: wie neemt het voortouw?

Vanuit TwynstraGudde en Brongers management & consultancy hebben wij ruime ervaring met het verkennen, begeleiden en opzetten van samenwerkingen tussen zorgorganisaties in verschillende sectoren. Wij, Marenthe Wolffensperger en Wytse Brongers, gaan hierover graag met je in gesprek.

Dit is het derde blog in de reeks over het regionale eerstelijnssamenwerkingsverband van de toekomst. Wytse Brongers en Marenthe Wolffensperger beschrijven hierin de belangrijkste uitdagingen en geven praktische tips voor de vorming van deze verbanden. Dit blog is tot stand gekomen in samenwerking met Thierry Franke.