Zingeving in het werk is steeds belangrijker. Van oudsher is identiteit en zingeving het domein van religie, maar in een seculier land als Nederland is zingeving voor veel mensen gekoppeld aan werk dat zij doen. Op verjaardagen, eerste dates en een kennismaking met de buren gaat het al gauw over ’wat je doet en voor wie‘. Het oordeel lijkt dan niet ver weg: het doet ertoe of de organisatie of sector waarvoor je werkt in het goede daglicht staat. We leggen de lat tegenwoordig hoog voor de organisatie en medewerkers om van betekenis te zijn.
De focus op het goede doen en maatschappelijke impact wordt versterkt vanuit allerlei hoeken: actiegroepen, journalisten, klanten en ook de overheid. Niet alleen activisme van klimaatdemonstranten, maar de inkoopregels van de overheid en eisen aan duurzaamheidsverslagen vragen van bedrijven om bewuster te zijn over bijvoorbeeld klimaat, diversiteit en inclusie en fair trade.
Betekenisvol werken bij TwynstraGudde
Voor TwynstraGudde heb ik de afgelopen anderhalf jaar veel gesprekken gevoerd over de impact en de betekenis van ons werk. Door de betekenis van ons werk centraal te stellen komen we ook te spreken over de individuele ervaring en motivatie van adviseurs. De gesprekken gaan over de uitoefening van ons vak, de maatschappelijke betekenis, wat belangrijk is in onze organisatie en natuurlijk over persoonlijke drijfveren. De vragen gaan terug op: doen we wel het goede, hebben we werkelijk impact en wat is onze rol als adviseur nog wel en wat niet meer?
We hebben deze gesprekken gevoerd in kleinere groepjes van collega’s, waarbij werd vertelt en creatief uitgebeeld wat ons nu echt motiveert: wat is voor jou een betekenisvolle werkdag? En ook nemen we de ruimte om de lastige casussen op tafel te leggen, soms in de geplande bijeenkomsten of momenteel door inloopmomenten bij ons ‘Loket van Zinvolle Zaken’. En we gebruiken sinds dit jaar de Impact Tool, een manier om de impact van onze opdrachten te bespreken en te meten op basis van de Sustainable Developement Goals.
Laat kritiek toe en durf morele vragen te stellen. Alleen, het oordeel over goed of fout wordt te snel geveld. Een morele vraag verdient het om gestructureerd te onderzoeken en het morele antwoord uit te leggen.
Joost Meijer
Moreel Beraad
Op deze manier is er aandacht voor zingeving en ook voor kritiek op ons werk en op het adviesvak. Dat zorgt ervoor dat we scherper worden in het herkennen en onderzoeken van morele vragen. De morele vragen schuilen in de lastige werksituaties, soms sluimerend aanwezig met lichte twijfel of soms zorgen ze voor buikpijn en zijn ze moeilijk aan te kaarten. Het onderzoeken doen we onder meer in de werkvorm Moreel Beraad. Tijdens dit beraad staat één vraag of dilemma centraal. De deelnemers moeten zich inleven in de lastige situatie en worden getraind om hun oordeel uit te stellen. In het beraad worden de verschillende perspectieven, waarden en normen en individuele afwegingen gestructureerd uitgewerkt. Het beraad zorgt ervoor dat we de basis van onze keuzes uitleggen en die van elkaar begrijpen. Het zorgt ook voor een vertaalslag naar de praktijk. Zie ook het artikel ‘Wanneer is het tijd voor een Moreel Beraad’ in ons magazine ‘Handelen in transities’ (pagina 78).
Onderdeel van goed werk in het adviesvak (en andere sectoren) is om vragen over betekenis en zingeving op deze manier de ruimte te geven. Mijn ervaring is dat we – ondanks verschillende afwegingen – vaak teruggrijpen op dezelfde waarden, zoals eerlijkheid, verantwoordelijkheid of nieuwsgierigheid. De verschillen blijken dan vooral te gaan over hoe we het goede doen. Het antwoord op díe vraag zit vaker in het kleine, dan in het meeslepende: door bijvoorbeeld (als één van de eerste) echt te luisteren naar de mensen in de uitvoering die geconfronteerd worden met onwerkbare beleidsplannen, door scherp door te vragen waar een samenwerking tussen een ministerie en een gemeente op vastloopt of zelfs door een teamlid na afloop van een overleg toch nog even aan te spreken. Het moreel handelen komt door de beraden steeds explicieter tussen de oren en in de vingers. Zo verbinden we de ambitie om betekenisvol te zijn met handelen in de praktijk.
Wil je meer weten over onze ervaringen met Betekenisvol Werken of het Moreel Beraad? Neem dan contact met mij op.
Blogreeks maatschappelijke impact bij TwynstraGudde
Bij TwynstraGudde werken we aan een samenleving die schoon, veilig, gezond en weerbaar is. Zo dragen we bij aan een leefbare wereld, voor nu én straks. Met ons MVO-programma House of Impact stimuleren en versnellen we onze impact op morgen. Kern van House of Impact is onze positieve impact op maatschappij, milieu, opdrachtgevers en medewerkers. House of Impact vergroot onze gezamenlijke slagkracht op weg naar duurzamer, betekenisvoller werken. We richten ons hierbij op de volgende vier thema’s: Betekenisvol Werken, Diversiteit & Inclusie, Duurzaamheid en De Uitwisseling.
