Bepaal of lasten en baten afwijken van vergelijkbare gemeenten en verklaar verschillen om juiste beleidskeuzes mogelijk te maken.
Benchmark
Vergelijkbare gemeenten geselecteerd en financiële gegevens verzameld om inzicht te geven in lasten en baten.
Verschillen geanalyseerd
Significante afwijkingen geïdentificeerd en oorzaken onderzocht, inclusief zorguitgaven en structurele onderbestedingen.
Rapportage
Leesbaar rapport met aandachtspunten en ombuigingsopties verstrekt als basis voor toekomstig beleid en gesprekken.
Door de genoemde herijking van het Gemeentefonds krijgen Raalte en Bronckhorst vanaf 2026 mogelijk een negatief begrotingsresultaat. Om daarvoor de juiste keuzes te maken, vroegen ze zich af of, waar en waarom ze meer of minder uitgeven dan vergelijkbare gemeenten. Met een benchmark hebben we hierin inzicht gegeven.
Benchmarkgemeenten
De eerste stap bij een benchmark is het bepalen van de vergelijkingsgemeenten. Hiervoor hebben we gekeken naar gemeenten die vergelijkbaar zijn in grootte en stedelijkheidsniveau. Voor Raalte is gekozen voor Hellendoorn en Hof van Twente. Voor Bronckhorst is gekozen voor Berkelland, Hof van Twente en Lochem. De tweede stap is het verzamelen van gegevens, uit waarstaatjegemeente.nl en de P&C-stukken.
We dachten dat veel constateringen uit de benchmark voor de hand zouden liggen, maar over het resultaat was de raad positief verrast.
Karin ZomerRaadsgriffier Raalte
Significante verschillen
Uit de vergelijkingen kwamen voor beide gemeenten een aantal herkenbare zaken naar voren en geen écht grote afwijkingen. Toch kwamen we enkele significante verschillen op het spoor en hebben we geanalyseerd waar deze verschillen vandaan komen. Aan zorg bijvoorbeeld geeft de gemeente Raalte meer uit dan de benchmarkgemeenten, terwijl zij minder zorgcliënten telt. Bronckhorst telt op de meeste domeinen lagere lasten én baten, maar in de gemeente is ook sprake van mogelijke structurele onderbestedingen op een aantal domeinen. Door naar verschillen te kijken, maar ook aandacht te hebben voor de wijze waarop wordt begroot, hebben we concrete handvatten en potentiële ombuigingsopties voor de toekomst gegeven. Daarmee kan de raad het goede gesprek voeren richting de toekomst. Wat vind je als gemeente belangrijk en wat voor een gemeente wil je zijn? Onze analyse en de handvatten hebben we verwerkt in een leesbaar en toegankelijk rapport dat de basis vormt voor het goede gesprek.
Karin Zomer, raadsgriffier Raalte: ‘Van tevoren dachten we dat veel constateringen uit de benchmark voor de hand zouden liggen, maar over het resultaat was de raad positief verrast. De aandachtspunten die TwynstraGudde meegaf, kwam de raad goed van pas bij het bepalen ‘wat voor gemeente Raalte wil zijn’.
Meer zicht op financiële positie
Door deze benchmark hebben de gemeenteraden van Raalte en Bronckhorst meer zicht gekregen op de financiële positie van hun gemeente, hebben ze concrete aandachtspunten gekregen voor de toekomst, en zijn de raden beter in staat tot een sluitende meerjarenbegroting te komen.
