Groningen heeft duurzaam stadhuis in monumentaal gebouw

Foto's: Gemeente Groningen

Het Groninger stadhuis (1810) is een markant neoclassicistisch gebouw midden op de Grote Markt. Het is een rijksmonument en wordt nog altijd gebruikt voor vergaderingen van Raad en College en voor representatieve activiteiten. In meerdere opzichten was het gebouw echter verouderd. Het binnenklimaat was slecht en het energieverbruik hoog. Bovendien telde de gemeenteraad door groei van de gemeente inmiddels 45 leden en dat aantal paste nauwelijks meer in de raadzaal.

Hoe duurzaam willen wij het?

In 2016 vroeg de gemeente Groningen aan TwynstraGudde om te helpen bij een grondige vernieuwing. Allereerst om het project te definiëren en besluitvorming mogelijk te maken. Wat moet de ambitie zijn? Hoeveel mag het kosten? Hoe duurzaam willen wij het? We hebben leidinggegeven aan een ontwerpend onderzoek waarin we drie architecten hebben gevraagd vanuit verschillende perspectieven een studie te doen. De resultaten hebben we in interactieve sessies met de raadsleden besproken. Dat heeft geleid tot een positief besluit over een forse verbouwing: een grotere raadszaal, betere representativiteit, verbetering van het binnenklimaat, circulariteit en verduurzaming van label G naar A+++. Het budget werd gesteld op €19,5 miljoen.

De realisatie

Na de ontwerpfase hebben we vanaf de zomer van 2020 ook leidinggegeven aan de realisatie. Uniek is, dat het is gelukt om ‘op zolder’ een nieuwe, grotere raadszaal met publieke tribune te realiseren, compleet met de nieuwste techniek voor openbare debatten. Door verplaatsing van de raadszaal konden andere delen van het gebouw publiek toegankelijk worden. Zo is de patio veranderd in een burgerzaal voor activiteiten. De energieprestatie van het monumentale gebouw is verbeterd dankzij een warmtepomp met wko, zonnepanelen, isolatie en monumentenglas. Verder hebben we bij de aanbesteding specifiek gelet op circulariteit: minder afval en meer gebruik van secundair materiaal. Zo is gekozen voor opgeknapt meubilair en hergebruik van stoelen in de raadszaal. De grootste duurzaamheidswinst is echter dat het eeuwenoude stadhuis in zijn oorspronkelijke functie weer jaren vooruit kan.

Complex krachtenveld

De uitvoering was complex vanwege de vele stakeholders: twee erfgoedorganisaties (de Rijksdienst Cultureel Erfgoed en de gemeentelijke monumentencommissie), direct omwonenden, de inwoners van de stad en de eindgebruikers in achtereenvolgende collegeperioden. Ambities, eisen en inzichten verschoven voortdurend. In dit krachtenveld hebben wij de consequenties van wijzigingen en nieuwe wensen steeds inzichtelijk gemaakt in termen van geld, tijd en kwaliteit. Door proactieve sturing, inzichtelijke besluitstukken en goed samenspel met de gemeente is het gelukt het project binnen budget tot een goed eind te brengen.

Rots op de Grote Markt

Op 31 augustus 2022 is het vernieuwde stadhuis officieel in gebruik genomen. Behalve dat de gevels zijn schoongemaakt, is er aan de buitenkant niet veel veranderd: het gebouw staat nog steeds als een rots op de Grote Markt. Binnen functioneert het gebouw weer zoals je van het stadhuis van een grote stad mag verwachten. Het monumentale gebouw is duurzaam en toekomstbestendig.

Waarom TwynstraGudde?

TwynstraGudde heeft veel ervaring met projectmanagement in een complex maatschappelijk krachtenveld. Met die ervaring lukte het ons het project de baas te blijven. Niet door star vast te houden aan eerder vastgestelde plannen, maar door mee te bewegen met nieuwe wensen, eisen en inzichten voor een duurzame huisvesting. Steeds hebben we besluitvorming op het juiste niveau gefaciliteerd waardoor we wijzingen konden meenemen, terwijl het project op koers bleef.