Iedere vier jaar maak je een update van een strategisch beleidsplan. Na lang ploeteren, rolt er een document uit de printer dat bol staat van abstract proza en managementtaal. De nieuwe visie spreekt niet tot de verbeelding en sluit onvoldoende aan bij de dagelijkse praktijk en het gedrag van mensen. Je was er al bang voor.
Dat kan anders
Wij denken dat het ook anders kan. Wij zien strategieontwikkeling niet als een eenmalig, maar als een doorlopend proces. De methode moet daarom ook doorlopend zijn. Strategieontwikkeling is bovendien een zaak voor de hele organisatie, niet alleen de top. Betrokkenen geven immers verschillende betekenissen aan trends en gebeurtenissen. Het spreekt enorm tot de verbeelding als een medewerker vertelt over persoonlijke ervaringen met dagelijkse dilemma’s. De richtinggevende, organisatie-brede strategie is daardoor pas herkenbaar als die mede is gevormd uit authentieke bottom-up verhalen. Dat vraagt om gezamenlijke betekenisgeving. Het gaat om keuzes maken en nieuw gedrag. Pas als gedrag verandert, komt een strategie tot leven.
Er was eens…
Goede verhalen vormen de spil van dat proces. Een goed verhaal gaat over een specifieke gebeurtenis, is concreet, authentiek en persoonlijk. Een goed verhaal is ook rond: met een kop (spanning), een lijf (handeling/ontwikkeling) en een staart (afloop). Er was eens… Vaak is zo’n verhaal richtinggevend: wat zou jij doen in eenzelfde situatie? Zulke verhalen zijn een voorbeeld of juist een non-voorbeeld, ze schetsen een dilemma of een intervisie en maken op gedragsniveau duidelijk wat je in de toekomst meer of minder zou willen doen. Die nieuwe strategie is vaak al zichtbaar aan de randen van de organisatie.
Aanpak in stappen
Wij hebben een aanpak in stappen ontwikkeld, waarmee we helpen dergelijke verhalen boven tafel te halen en in gezamenlijkheid betekenis te geven met de organisatie. Zo ontstaat een gezamenlijk narratief dat de basis vormt van een betekenisvolle strategie.
- We stellen een ‘verhalenteam’ samen met mensen die een afspiegeling van jouw organisatie vormen. We leiden dat team op om met de narratieve methode aan de slag te gaan.
- We organiseren een aantal grote collectieve werksessies. In de eerste sessies halen we beelden van de omgeving en de eigen organisatie op. Door dialoog en prioritering kiezen we de belangrijkste strategische thema’s.
- Het verhalenteam helpt bij het verzamelen en verwoorden van gebeurtenissen binnen en buiten de organisatie, die de gewenste toekomst verbeelden.
- In volgende sessies bespreken we gebeurtenissen die een antwoord in zich hebben voor de strategische thema’s. Dit doen we aan de hand van verhalen van mensen die daarbij betrokken waren.
- Dit proces herhaalt zich een aantal keren. Alle verhalen bepalen mede de strategie.
- Als dat nodig is, genereren we met aanvullende interventies extra creativiteit en halen we een bredere blik op de veranderende wereld naar binnen. Voorbeelden zijn een ‘strategiesafari’, ‘moon shot teams’ en de 'night mare competitor'.
Gedragen, verbeeldend en effectief
Het hele traject duurt drie tot soms wel negen maanden. Dat lijkt misschien lang, maar het proces is een deel van het resultaat. Met andere woorden: de start van de strategieontwikkeling is direct al de start van de implementatie ervan. Als tastbaar resultaat heb je een document met het strategische verhaal van jouw organisatie. Daarin vind je niet de gebruikelijke analyses, cijfers en feiten, maar vooral échte verhalen. Het geheel is betekenisvol, verbeeldend en effectief. Het zorgt voor beweging.
Een andere manier van strategievorming: de narratieve benadering
Download het whitepaper waarin je antwoord krijgt op de volgende vragen: wat is de narratieve benadering, wat is de relevantie van de narratieve aanpak in de strategiepraktijk, wat zijn de beperkingen van datagedreven strategievorming en hoe kunnen verhalen jou helpen bij gezamenlijke betekenisgeving?
Waarom TwynstraGudde?
De narratieve benadering als methode voor strategieontwikkeling is onder andere tot stand gekomen dankzij opdrachtgevers in het zorgdomein. We kennen dit domein goed: we werken er al bijna zestig jaar. We zijn thuis is de combinatie van strategievorming en veranderkunde en maken strategie werkend. Daarbij is het onze toegevoegde waarde dat we hard en zacht combineren. Hard: wat zijn de opgaven en de doelen waar een organisatie op stuurt? Welke keuzes moeten er worden gemaakt? Waar gaat een organisatie naartoe? Zacht: wat beweegt mensen binnen de organisatie en hoe beng je hen in beweging?
