Hbben jullie zelf activistische adviseurs?’ vragen Margreet en Bert.
‘Ja’, antwoorden Frank en Joost zo ongeveer in koor. ‘Er zijn bijvoorbeeld adviseurs van TwynstraGudde die demonstreren voor een beter klimaat. Adviseurs organiseerden vorig jaar een ‘vissenkomgesprek’ over de activistische adviseur. Marjan Minnesma, directeur van Urgenda, en Dion Huidekooper, voorzitter van de Jonge Klimaatbeweging, kwamen langs ‘om ons een spiegel voor te houden’. In een blogreeks op de website van TwynstraGudde, onder de titel Perspectieven op handelen in transities, wordt gediscussieerd over wat het in morele zin vraagt van leiders, veranderaars en organisaties om vorm te geven aan transities. Steeds meer adviseurs geven aan dat ze opdrachten willen doen die in overeenstemming zijn met hun waarden.
In dat klimaat kan het Moreel Beraad een richtinggevende rol spelen. TwynstraGudde is dat beraad, samen met een ‘Moreel Kompas’, aan het ontwikkelen in samenwerking met Xendens. ‘Wij gebruiken het Moreel Beraad zelf ook’, zeggen Bert en Margreet. ‘Bijvoorbeeld over de vraag in welke mate wij als wetenschappers onze producten en diensten uit ons onderzoek en onderwijs, zoals het Moreel Beraad, ook mogen inzetten om geld te verdienen.’
‘En?’
‘Als universiteit zijn wij een non-profit organisatie: de inkomsten uit onze Ethiek Support gebruiken we voor verder onderzoek en het doorontwikkelen van bestaande diensten en producten.’
De neutrale, onafhankelijke adviseur – bestaat die nog?
Frank schetst hoe de adviseurs van TwynstraGudde met hun werk steeds nadrukkelijker willen bijdragen aan een betere wereld: ‘collega’s werken hier vanuit een zekere overtuiging en hebben de drive om maatschappelijk echt wat voor elkaar te krijgen. Tegelijkertijd: je bent adviseur; je bent niet de beslisser. Ons werk is het ondersteunen van organisaties met hun opgaven. Maar hoe doe je dat precies? Want stel nou dat de waarden van jouw opdrachtgever niet precies overeenkomen met die van jou?’
Bert knikt: ‘Ja, de vragen zijn: wat is het nu precies dat je wilt veranderen als adviseur? En waarom? En welke rol pak je daarin als bureau? Welke sturing wil, kun en mag je geven? Op basis van welke waarden en competenties doe je dat? Dit soort processen vergt wel een bepaalde reflectieve mentaliteit. Als ik jullie zo beluister, bevinden jullie je als TwynstraGudde zelf ook in een verandering.’
Frank beaamt dat TwynstraGudde zichzelf op de eigen rol bevraagt. ‘Als adviesbureau willen we een zo impactvol mogelijke rol spelen in maatschappelijke transities. Maar tegelijkertijd weten we dat dit ook iets betekent voor onze eigen organisatie. Er zijn aanvullende competenties en vaardigheden nodig.’
Frank: ‘We hebben in de advieswereld heel lang het beeld gehuldigd van de ‘onafhankelijke adviseur’. Die ‘neutrale’ uitgangspositie maakte het in zekere zin gemakkelijk om willekeurig welke opdracht aan te nemen. Nu is het gesprek steeds vaker: waar sta je voor? Welke opdracht kunnen we wel en welke niet aannemen? Deze ontwikkeling is al een aantal jaren aan de gang.’
Gehele interview lezen?
Download het gehele interview hieronder.
