Vijf tips voor het oprichten van een Mentaal Gezondheidscentrum

Wat is een Mentaal Gezondheidscentrum?

Binnen het Mentale Gezondheidscentrum wordt een andere manier van inzet van expertise met een duidelijke visie op gepast gebruik van zorg gezien als het antwoord op de toenemende zorgvraag en de toenemende wachttijden. Binnen deze Mentale Gezondheidscentra wordt onderzocht, met gebruik van expertise vanuit verschillende domeinen, welke hulp en ondersteuning het beste past bij de hulpvraag van de patiënt. Hierin staat de patiënt en diens hulpvraag centraal. Zo wordt bij de aanmelding al beoordeeld of delen van de hulpvraag ook binnen het sociaal domein, gecombineerd met ggz-hulp behandeld kunnen worden. Op deze manier krijgt de patiënt tijdig passende zorg en wordt de druk op de ggz verminderd.

Samen kom je verder

Landelijk en regionaal wordt er van je verwacht om samen met andere ketenpartners een Mentaal Gezondheidscentrum vorm te geven. Hierin gaat het vooral over het samenwerken en het samen zorgdragen voor passende zorg voor de patiënt, waarbij de patiënt centraal staat. Goede samenwerking is daarin van essentieel belang. Maar samenwerken is niet gemakkelijk. Het vraagt van je om over je eigen schaduw heen te stappen en verder te kijken dan de grenzen van je eigen organisatie.

Vijf tips voor het opzetten van Mentale Gezondheidscentra

Om hierbij te ondersteunen geef ik vijf tips voor het opzetten van een succesvolle samenwerking binnen regionale Mentale Gezondheidscentra.

1. Gedeelde ambitie: Een gezamenlijke ambitie verbindt ketenpartners. Maak jullie gedeelde ambities concreet. Doe recht aan elkaars belangen en zorg voor een gezamenlijk belang. Stel gezamenlijke geformuleerde (SMART) doelen op. Bijvoorbeeld op het gebied van toegankelijkheid van zorg, kwaliteit van zorg, cliënten- en medewerkerstevredenheid. Je moet in deze samenwerking heldere keuzes durven maken en bestuurlijke commitment tonen. Elkaar vertrouwen, oog houden voor de risico’s en zichtbare stappen blijven zetten in vaak een spannende zoektocht.
2. Organisatie: Een goede samenwerking binnen een Mentaal Gezondheidscentrum moet je organiseren. Ontwikkel aan de start van een Mentaal Gezondheidscentrum samen een duidelijk plan, heldere taakverdeling, routines en procedures. Een doordachte strategie en aanpak, een heldere organisatiestructuur en besluitvorming, voldoende hulpbronnen en passende kaders, en betrokken moederorganisaties worden gezien als succesfactoren voor een goede organisatie. Maak vanaf het begin ook heldere afspraken rondom kosten en opbrengsten in het mentale gezondheidscentrum, de eventuele uitwisseling van personeel en andere randvoorwaarden. Stel de afspraken bij indien dit nodig is.
3. Realiseren: Het is belangrijk om aandacht te hebben voor de resultaten en de toegevoegde waarde van de samenwerking, en hier ook tussentijds zicht op te blijven houden. Zichtbare en gezamenlijke successen motiveren de ketenpartners om energie te blijven steken in de samenwerking. Vier deze successen. Belangrijke factoren zijn hierbij: monitoring en reflectie, adaptief vermogen, betekenisvolle resultaten en toegevoegde waarde. Verzamel bijvoorbeeld data over wachttijden, instroom en doorstroom tussen de zorgpartners, cliënttevredenheid en andere relevante indicatoren om de toegevoegde waarde inzichtelijk te maken.
4. De interactie: Het succes van goede samenwerking in een Mentaal Gezondheidscentrum hangt ook af van factoren die minder ‘zichtbaar’ zijn. Hierbij gaat het om de interactie tussen de betrokken (zorg)professionals. Onderscheidende succesfactoren zijn hierbij: uitgesproken belangen, gewaardeerde verschillen, een gevoel van gelijkwaardigheid en een krachtig team. Een manier om te faciliteren is het organiseren van regelmatige overleggen en multidisciplinaire teams (over de domeinen heen) waarin zorgverleners, zoals huisartsen, psychiaters, psychologen, en maatschappelijk werkers, samenwerken om de toeleiding en behandeling te verbeteren. Stimuleer een open uitwisseling van informatie en kennis tussen alle betrokkenen.
5. Zorginhoudelijk: Creëer een overlegtafel, met heldere taak- en rolverdeling waaraan behandelaren vanuit de betrokken ketenpartners gelijkwaardig deelnemen. Samen ontwikkelen zij een regiozorgpad vanuit een gezamenlijke visie en een continue verbetercyclus zodat de zorg patiëntgericht, effectief en efficiënt is. Neem de ervaringen van de patiënten mee in het opstellen van het regiozorgpad. Door binnen het regiozorgpad gestandaardiseerde procedures en beslissingscriteria te hanteren, kunnen verwijzingen efficiënter worden afgehandeld en kan de in- en doorstroom tussen de verschillende zorgpartners verbeteren. Zorg voor een gedeeld begrip en consistentie in de toeleiding binnen de keten. Richt je op het verminderen van overdrachtsmomenten en het versnellen van informatie-uitwisseling tussen verschillende zorgverleners.

Vijf invalshoeken voor een succesvolle samenwerking in de zorg

Iedere regio kent zijn eigen context waardoor maatwerk een belangrijk aandachtspunt is. Per regio, zorgorganisatie en situatie kan de aanpak en vraag verschillen voor het oprichten van Mentale Gezondheidscentra. Geef elkaar hierbij de ruimte en tijd. De hierboven genoemde tips kunnen als basis gebruikt worden om verder op voort te borduren per regio.

TwynstraGudde heeft ruime ervaring met diverse samenwerkingsvraagstukken. Wil je meer weten over Mentale Gezondheidscentra, neem dan vrijblijvend contact op met mij.