ANDRÉ SCHAMINÉE Wat ziet een ontwerper die vanuit Sydney naar Nederland kijkt?
KEES DORST Dat de dingen in Nederland heel erg goed geregeld zijn. Maar dat ze paradoxaal genoeg daardoor erg vastzitten. Veel van de werkwijzen en structuren die we hebben gekozen, passen niet meer bij de uitdagingen voor de toekomst. Maar omdat er ontzettend veel in is geïnvesteerd, wordt er hardnekkig aan vastgehouden. Kijk naar de jeugdzorg. Die is helemaal dichtgeregeld. Op een manier die je wel kunt snappen, maar die ook problematisch is. De basis voor handelen is een medisch paradigma: je moet eerst een diagnose hebben voordat je wat kunt doen. Terwijl, een jongere die opgroeit en door moeilijke tijden heengaat, dat is een continu proces. Doordat je niet meebeweegt met dit vloeiende proces, creëer je een wachttijdenprobleem. De flexibiliteit om het echt anders te doen, zit niet meer in het systeem.
Wat daarnaast in Nederland speelt, is dat jullie zo dicht op elkaar zitten. Veel transities hebben een ruimtelijke component, en de ruimte is schaars. Dat transities allerlei verwevenheden bevatten, wordt in Nederland daarom eerder voelbaar dan in andere landen.
AS Veel mensen associëren ontwerpers met radicale vernieuwing - hoe gaan ontwerpers eigenlijk te werk?
KD Ontwerpers zijn bekend van de creatieve stap, de mooie plaatjes en de aansprekende uitkomsten Maar heel eerlijk: daar besteden ze maar weinig tijd aan. Ze zijn zeventig tot tachtig procent van de tijd bezig het probleem te analyseren. Ze proberen te doorzien waarom een vraagstuk vastzit en waarom het een probleem is. Wat is er al eerder geprobeerd om dit op te lossen? Waarom heeft dat onvoldoende gewerkt? Wat houdt ons tegen? Die scherpe analyse schept de basis om daarna met rede te kunnen zeggen: dit is hoe het tot nu toe gedaan is... Daar moeten we dus van weg, we gaan het probleem op een andere manier benaderen.
Een voorbeeld is King’s Cross, het uitgaansgebied in Sydney. We werden benaderd door de gemeente. Die stelde: we hebben te maken met alcoholgebruik en met geweld. Dat werd in hun conventionele aanpak aan elkaar gekoppeld (Alcohol Related Violence). Dus: om geweld te verminderen, moet je alcoholverbruik indammen. Dat klinkt heel rationeel, alleen bleken maatregelen geen enkel effect te sorteren. Dat is niet verwonderlijk: het geweld had maar weinig met alcoholgebruik te maken.
Gehele interview lezen?
Download het gehele interview hieronder.
