Als het gaat over samenwerken in de zorg, kunnen we een aantal lessen trekken uit de acute zorgsector. Op 9 april organiseerden we een kennisevent waarbij professionals uit diverse sectoren en domeinen bijeenkwamen om met elkaar ideeën en ervaringen te delen over samenwerken in de acute zorg. Zo’n 40 deelnemers uit verschillende sectoren kwamen hiervoor bij elkaar. Denk aan: programmamanagers van diverse samenwerkingsverbanden, zorgprofessionals (managers en zorgverleners) uit de acute zorgketen, maar ook beleidsmakers werkzaam bij overheidsinstellingen.
Tijdens de avond namen verschillende sprekers ons mee in de ontwikkelingen op het gebied van samenwerken in de zorgsector, en deelden zij de succesfactoren in hun samenwerkingen. We hadden David Baden (voorzitter van de beroepsvereniging) te gast die ons meenam in het perspectief van de spoedeisende hulparts en ons vertelde over hoe je vanuit vertrouwen kunt samenwerken. Edwin Leutscher (voormalig programmadirecteur Zeeuwse Zorg Coalitie) en Dennis Thuis (programmamanager TAZK Flevoland) deelden hun geleerde lessen in het opzetten van een regionaal domein-overstijgende samenwerkingsverband. Amber Kuijvenhoven (projectmanager Zorgcoördinatie bij Ministerie van VWS) nam ons mee in de totstandkoming van het implementatieplan voor zorgcoördinatie.
De vraag die centraal stond tijdens de avond: hoe houden we de acute zorg toegankelijk en betaalbaarder door het samen te doen? Samenwerken is waardevol, maar dat betekent niet dat het makkelijk is. In dit artikel zetten we alvast een aantal inzichten van de avond op een rij, waarbij we het model van de TwynstraGudde samenwerkingsscan tegen de achtergrond houden.
Gedeelde urgentie = gedeeld eigenaarschap
Een gedeelde urgentie van de opgave én het delen van belangen zorgen voor een gedeeld eigenaarschap. Dat een tekort aan arbeidskracht de toegang tot goede zorg en gezondheid onder druk zet, is een uitdaging voor bijna alle deelsectoren in de zorg. Doordat zorg steeds meer geconcentreerd wordt, neemt die druk op de toegankelijkheid – met name in een aantal regio’s – alleen nog maar toe. En dit terwijl het aantal werkenden in de zorg niet snel zal stijgen. De urgentie is groot. Voor organisaties vaak de motivatie om de samenwerking met elkaar op te zoeken.
Het is belangrijk dat alle partijen de gedeelde urgentie kennen en onderschrijven, en het liefst deze urgentie te onderbouwen met data. Om de urgentie op deze manier te delen, deel je het eigenaarschap van het ‘probleem.’ De urgentie als het gaat om arbeidskracht in de zorg is niet in iedere regio hetzelfde. Zo is Zeeland een regio met een lage bevolkingsdichtheid en een kleine wervingskracht. Het besef dat de transformatie in deze regio anders is dan in andere regio’s, geeft verdere invulling aan de gevoelde urgentie (zie: Zeeuwse Zorg Coalitie). Bovendien maakt het objectiveren van de urgentie duidelijk dat partijen wederzijds afhankelijk zijn van elkaar.
Laten we het hebben over belangen
In een samenwerking heb je te maken met belangen die zich op organisatie-, individueel- en maatschappelijk niveau bevinden. Tegengestelde belangen? Klinkt spannend, maar verschillen maken een samenwerking juist waardevol. Verken vanuit die grondhouding elkaars belangen: waarom zitten organisaties aan tafel? Wat heeft iedere partij te halen en te brengen in de samenwerking? Als zorgorganisaties heb je met elkaar in een alsmaar kleiner wordende vijver van professionals te vissen, dus is het belangrijk om elkaars core business te kennen (één van de succesfactoren van Programma Acute Zorg Keten in Flevoland en Gooi en Vechtstreek). Door het maatschappelijke belang dat zorgorganisaties dienen op het vizier te hebben, behoud je het besef dat je als zorgorganisatie, net als alle andere, in eenzelfde urgente situatie staat. Met elkaar heb je te zoeken naar de meest efficiënte aanpak om samen gebruik te maken van de mensen en middelen die beschikbaar zijn. Of nog beter: kijk hoe je de taart groter maakt. Kortom: ken elkaars belangen, maar wees er ook transparant in.
We hebben veel nieuwe inzichten opgedaan tijdens het kennisevenement. Wil je weten hoe je een sterk team opbouwt? Download het whitepaper met onze inzichten.
