Veilig experimenteren met zelfrijdende auto’s

Nederland wordt internationaal erkend als koploper en testland als het gaat om zelfrijdende voertuigen. Dat is mooi, maar daardoor kan het ontbreken aan een goed referentiekader. Het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat heeft TwynstraGudde gevraagd te onderzoeken of het huidige systeem van toelating van experimenten met zelfrijdende voertuigen robuust genoeg is voor de toekomst en voldoende waarborgen kent voor het veiligstellen van publieke belangen.

Langs drie sporen

In ons onderzoek hebben we drie sporen gevolgd. In de eerste plaats hebben we diepte-interviews gedaan met betrokken partijen. De verantwoordelijkheid voor het systeem ligt immers niet alleen bij de overheid, maar ook bij initiatiefnemers van experimenten, kennisinstellingen en maatschappelijke organisaties. Parallel hieraan hebben we onderzoek gedaan naar systeeminnovaties in een geheel ander domein: de zorg. Met zorgadviseurs van TwynstraGudde hebben we leerpunten opgehaald over de manier waarop deze sector omgaat met toelating van innovatieve hulpmiddelen. In de derde plaats hebben we gekeken hoe Zweden, Duitsland, het VK en de VS met de opkomst van de zelfrijdende auto omgaan. De voorlopige uitkomsten hebben we aangescherpt en aangevuld in analyse-, vergelijking- en toekomstsessies.

Is jouw organisatie klaar voor de 21e eeuw? Identificeer trends en maak strategische keuzes. Lees meer over de futuring-aanpak.

Veilig, uitnodigend en lerend

Een goed testklimaat is veilig, uitnodigend en lerend. In een veilig testklimaat zijn de kansen op ongevallen minimaal. Een uitnodigend testklimaat heeft een transparant proces van ontheffing- en vergunningverlening dat zoveel mogelijk uitnodigt om te experimenteren. In een lerend testklimaat staat het opdoen van kennis centraal. Dit leidt echter inherent tot spanningsvelden. Zo kan een focus op veiligheid wellicht resulteren in een minder uitnodigend testklimaat. Met ons onderzoek hebben we dergelijke spanningsvelden blootgelegd. Vervolgens hebben we tien aanbevelingen geformuleerd om hiermee om te gaan.

Het resultaat

Met de geformuleerde aanbevelingen kan het systeem van zelfrijdende voertuigen verder worden verbeterd: meer uitnodigend en lerend, zonder de veiligheid in gevaar te brengen. Nederland kan hiermee voorop blijven lopen als testland voor zelfrijdende auto’s. Het rapport ‘Onderzoek naar systeemverantwoordelijkheid van de zelfrijdende auto’ is op 18 november 2019 door minister Cora van Nieuwenhuizen aangeboden aan de Tweede Kamer. Lees hier de brief aan de Tweede Kamer.