Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) Programmamedewerker Klimaatakkoord Landbouw en Landgebruik

In 2019 is in Den Haag het nationaal Klimaatakkoord getekend. Hierin zijn afspraken vastgesteld over hoe Nederland in 2030 de uitstoot van broeikasgassen teruggebracht kan hebben met 49%. Om dit te bereiken, is het akkoord opgedeeld in vijf thema’s, waarvan Landbouw en Landgebruik er één is. De plannen en rolverdeling zijn nog onduidelijk om van start te kunnen gaan. De Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) heeft ons gevraagd om als programmamedewerker mee te werken aan het onderzoek naar de rol van gemeenten.

Voor de domeinen als Elektriciteit en Mobiliteit liggen er al vrij concrete plannen klaar en zijn de rolverdelingen uitgewerkt. Dit is voor Landbouw en Landgebruik (nog) niet het geval. Deze onduidelijkheid maakt dat de uitvoering van de afspraken nog op zich laat wachten. Dat is jammer, zeker omdat de tijd hiervoor dringt. Om een stukje van deze puzzel te verhelderen, is de VNG een onderzoek gestart naar de rol van de gemeenten in het kader van Landbouw en Landgebruik. TwynstraGudde is gevraagd om als programmamedewerker mee te werken aan dit onderzoek.

Landbouw en Landgebruik: twee uitdagende thema’s

Het thema Landbouw en Landgebruik blijkt een echte hersenkraker. Dit komt voornamelijk omdat er verschillende klimaatuitdagingen in samenkomen. Binnen de landbouw heb je niet alleen te maken met CO₂- en methaanuitstoot; ook de stikstofproblematiek en de energietransitie komen om de hoek kijken. Daarnaast vragen alle grote thema’s van dit moment om ruimte en grondbeslag: extra bomen plaatsen om te compenseren voor je uitstoot is niet per se de eerste keuze wanneer we meer woningen nodig hebben.

Wat is de rol van gemeenten bij Landbouw en Landgebruik?

Eén van deze partijen die betrokken is in de uitwerking van de afspraken van Landbouw en Landgebruik zijn de gemeenten. De rol van gemeenten in deze uitwerking is echter nog niet helemaal duidelijk. Daarom focust het onderzoek van de VNG zich hierop. Belangrijke vragen om te beantwoorden zijn bijvoorbeeld:

Wat zijn de verwachtingen richting gemeenten in het kader van de transitie?
Met welke partijen in het speelveld dienen gemeenten rekening te houden?
En beschikken gemeenten over de juiste middelen om aan hun verantwoordelijkheden op dit thema te kunnen voldoen?

Om antwoord op deze vragen te krijgen, hebben wij interviews afgenomen bij partijen die betrokken zijn bij Landbouw en Landgebruik, zoals overheden (gemeenten, provincies, ministeries) en organisaties als de LTO of Glastuinbouw NL. Naast deze gesprekken hebben wij ons ingelezen op beleidsstukken en -strategieën. De opgehaalde informatie is gebundeld in een beleidsadvies en een aantal te ontwikkelen instrumenten, waarmee ondersteuning geboden kan worden aan gemeenten op de weg naar de klimaatdoelen van 2030.

Waarom TwynstraGudde?

Projectleider Michiel Cappendijk heeft zich met een medewerker van ons dochterbedrijf OchtendMensen gericht op zowel de inhoud als op het contact met de externe partners. Hierdoor hebben zij in korte tijd het beleid grondig geanalyseerd en tegelijkertijd getoetst aan de praktijk. TwynstraGudde is in staat dit onderdeel van het klimaatakkoord vanuit het perspectief van gemeenten te structureren. We hebben kennis van organisatiekunde en samenwerken en zijn gewend aan het werken in een maatschappelijk, bestuurlijk en politiek gevoelige omgeving. We begrijpen de uiteenlopende belangen en spreken de taal van de verschillende partijen bij de transitie van het landelijk gebied.