Het maatschappelijk debat over thema’s als inclusie en discriminatie heeft de laatste jaren flink aan momentum gewonnen. En net als bij een aantal andere grote maatschappelijke vragen van deze tijd, polariseert dit debat steeds verder en groeit het onbegrip. Niet alleen in de politiek en de media, maar ook steeds meer op de sociale media en in de dagelijkse omgang met een ander. Hoe voer je over deze thema’s dan nog stadsgesprekken met inwoners in een stad met een koloniaal verleden, zoals Hoorn? Wij werkten vanuit verwondering en nieuwsgierigheid, twee menselijke kenmerken die we vanaf onze jeugd steeds meer lijken te verliezen. Kenmerken ook, die in de aanpak van een kunstenaar of ontwerper cruciaal zijn.
Verwondering
Verwondering over wat we op grotere schaal zien bestaan. Zoals het toenemend aantal gespreksbubbels, het vervagen van de grens tussen feit en fabel, of groeiende individualisering. Maar ook verwondering over lokale situaties: dat niet-moslims nooit een moskee bezoeken, de snelheid waarmee vaccinatie een uitsluitingsmechanisme werd en de hoeveelheid verschillende definities van het begrip inclusie. Verwondering helpt om te begrijpen wat een situatie zo ingewikkeld maakt, of waarom onwenselijke gevolgen van die situatie in stand blijven. Zo leerden we bijvoorbeeld dat een gespreksbubbel het veiligheidsgevoel van het individu kan vergroten, terwijl het tegelijk een collectief veiligheidsgevoel kan verkleinen.
Nieuwsgierigheid
Nieuwsgierigheid naar ervaringen en perspectieven. Niet met als doel om een tegengeluid te vinden, of om sensatie te creëren. Maar om te begrijpen wat iemand drijft, of welke angsten en zorgen er achter een mening schuil gaan. Want hoe vaak stellen we elkaar in gevoelige situaties nog vragen, omdat we nieuwsgierig zijn of we iets kunnen leren van het antwoord? Oprechte nieuwsgierigheid kan je helpen om te reflecteren op je eigen perspectief, maar kan ook leiden tot inzichten die een geheel nieuw perspectief opleveren. Kunst- en ontwerpopleidingen zitten vol met studenten die worden gestimuleerd om deze nieuwsgierigheid als basis te nemen voor hun werk. Een basis die maatschappelijke gesprekken over inclusie, discriminatie en ongelijkheid ook nodig hebben: om te komen tot meer begrip en luisterend vermogen.
Seizoen 1
In Hoorn heeft de social designbasis onder onze aanpak geleid tot een eerste seizoen van Stadsgesprekken. Een seizoen waarin je als toeschouwer wordt uitgedaagd om te luisteren naar perspectieven van een ander. Om je te verwonderen. En om nieuwsgierig te worden. Naar meer afleveringen, of naar een volgend seizoen. Maar vooral naar welke verhalen er nog meer te vertellen zijn in Hoorn. Over erbij horen of jezelf uitgesloten voelen: waar en wanneer gebeurt dat? Op www.vooreenmooiestad.nl/stadsgesprekken zijn alle afleveringen te zien en te beluisteren. Werk jij ook aan een complexe, gepolariseerde vraag en denk je dat social design een manier kan zijn die jou hierbij helpt? Kijk op onze pagina voor meer cases of neem contact op met een van onze adviseurs.
