Uit alle gesprekken kan één duidelijke conclusie getrokken worden: alleen ga je sneller, maar – zeker in de zorg- kom je samen uiteindelijk verder. Ondanks deze gelijkenis zien wij drie thema’s en dilemma’s die centraal staan in de samenwerkingen:
- Toegankelijkheid. In bepaalde regio’s merken bestuurders dat samenwerking noodzakelijk is om de zorg in de regio toegankelijk te houden. Met ieder voor zich is het om diverse redenen niet houdbaar; personeelstekorten, vergrijzing en een toenemende complexiteit van zorgvragen.
- Onafhankelijkheid. Juist door de organisatie te verbinden aan verschillende netwerken heb je kans om je autonomie en identiteit te behouden. Het gaat om netwerkzorg waarin alle netwerkorganisaties z’n eigen meerwaarde hebben.
- Innoveren. Samenwerken kan het gemakkelijker maken om te innoveren en nieuwe vormen van zorg in te zetten om de zorg voor de patiënt te verbeteren.
Dat maakt ook dat ieder worstelt met zijn eigen dilemma’s: wat is onze identiteit? De regio of de organisatie? Neem ik regie of volg ik? Tot waar loopt samenwerking en waar start de concurrentie?
Verschillen als vertrekpunt
Ondanks of juist door deze diverse punten ervaren en erkennen alle bestuurders dat het belangrijk is respect te hebben voor elkaars verschillen. Verschillen in motivatie, in cultuur en perspectieven. Dit rondom een samenwerking beseffen is een van de belangrijkste factoren voor succes. Je verdiepen in de ander, zien welke belangen en beweegredenen er bij de ander spelen, is het vertrekpunt voor iedere samenwerking. Uiteindelijk start je een samenwerking niet ondanks de verschillen, maar dankzij de verschillen.
Huidige urgentie samenwerken
We leven nu in mei 2022, voor veel Nederlanders lijkt cororna ver weg, maar onder de kwetsbare groepen en binnen de zorg zijn de effecten nog duidelijk aanwezig. Door (langdurige) ziekte en uitstroom zijn de personeelstekorten hoog. Daarnaast is er nog steeds een hoge zorgvraag door uitgestelde zorg en nieuwe zorgvragen. Het lukt de ziekenhuizen bijna niet om de wachtlijsten, die zijn ontstaan door corona, weg te werken.
De urgentie om daadwerkelijk samen te werken lijkt hoog. Ook in de hoofdlijnenbrief van VWS komt samenwerken op vrijwel alle facetten in de zorg aan bod. Bovengenoemde thema’s staan nog steeds centraal, maar wat voor de ene bestuurder eerder misschien nog op de achtergrond speelde heeft in korte tijd mogelijk toch een groter aandeel gekregen.
Het systeem waarin sommige organisaties, die vooruit wilden, klem hebben gezeten gaat mogelijk wat ruimte bieden. Of het momentum creëert de kans om die ruimte te maken. Van alle partijen vraagt het moed en lef, versnellen, zonder nauwkeurigheid te verliezen. Evenwicht is belangrijk en dat brengt spanning met zich mee. Maar als we iets geleerd hebben vanuit het magazine is dat een betekenisvolle samenwerking altijd spannend is. Dát en met de conclusie in ons achterhoofd dat we elkaar toch echt nodig hebben om verder te komen, geeft de extra moed om vooruit te gaan.
Meer weten?
Ben jij benieuwd hoe bestuurders omgaan met deze vragen en hoe zij de eigen organisatie klaar maken voor een volgende stap? Op 3 juni hebben wij hierover het webinar De volgende stap in netwerkzorg georganiseerd, waarin Albert van Esterik (bestuursvoorzitter GGz Centraal) en Carolijn Ploem (lid Raad van Bestuur Radboudumc) hun ervaringen hebben gedeeld. Wil je de opname hiervan graag ontvangen? Vul dan onderstaand formulier in en ontvang de opname direct in je mail.
