De gemeente Den Haag wil dat de stad over 20 jaar is overgestapt op duurzame warmte. Daarvoor is nog veel innovatie nodig. En dat vergt trial en error. TwynstraGudde heeft in opdracht van de gemeente de lessen uit het project Warmterivier boven tafel gehaald.
De bedoeling van de Warmterivier is om warmte uit het gezuiverde afvalwater van de Afvalwaterzuivering Houtrust te benutten voor verwarming van huizen in het naastgelegen Duindorp. Een logisch idee. Het is ontstaan als burgerinitiatief. Een lokale onderneming, een woningcorporatie, het Hoogheemraadschap van Delfland, de gemeente zelf en diverse andere partijen hebben er een paar jaar aan gewerkt.
Ondanks alle enthousiasme is het project gestrand. Hoe jammer dat ook is, het is een keerzijde van innovatie. De vraag is daarom: wat kunnen we ervan leren voor andere, nog komende innovatieve energieprojecten? In opdracht van de gemeente heeft TwynstraGudde het project geëvalueerd.
We hebben alle betrokken partijen gesproken en onderliggende documenten bestudeerd. Daarmee hebben we een tijdlijn gereconstrueerd die laat zien wat er feitelijk is gebeurd. Op basis daarvan hebben we acht lessen en aanbevelingen geformuleerd. We hebben onze bevindingen gevalideerd in een ‘spiegelbijeenkomst’ met de betrokkenen. Het eindrapport is door de wethouder aangeboden aan de gemeenteraad.
Een concrete oorzaak was dat de financiering niet rond kwam: het is duur om een warmtenet aan te leggen en de gemeente kon die kosten niet zomaar voor haar rekening nemen. Ons onderzoek maakte duidelijk dat deze uitkomst het gevolg was van een samenspel van factoren: wijzigende rolopvattingen bij de gemeente, botsende belangen en gebrek aan begrip voor elkaars (on)mogelijkheden en knellende juridische kaders.
Het onderzoek laat goed zien, dat een innovatief energiesysteem alleen van de grond komt door goede samenwerking tussen partijen die voorheen misschien niet samenwerkten. Vaak spreken partijen een andere taal, zijn er andere structuren en spelen er andere belangen. De lessen en aanbevelingen die uit ons onderzoek volgden zijn en worden door de gemeente voor zover mogelijk opgevolgd. Dat helpt bij de realisatie van toekomstige projecten voor hernieuwbare energie en draagt ertoe bij dat Den Haag over 20 jaar haar inwoners op een betaalbare manier kan voorzien van schone energie.
Adviseurs van TwynstraGudde hebben inhoudelijke kennis van de energietransitie. We weten wat er speelt en spreken de taal van initiatiefnemers en projectleiders in dit werkveld. Deze inhoudelijke kennis combineren we met onderzoekservaring op het gebied van samenwerking en met bestuurlijke sensitiviteit.