Nederland kent momenteel 21 Nationale Parken (en twee parken in oprichting) die een belangrijke rol vervullen voor natuur, recreatie, voorlichting & educatie en onderzoek. In 2016 is door een groot aantal overheden en maatschappelijke partners de Nationale Parken Deal ondertekend en de daaropvolgende jaren is via het programma ‘Nationale Parken van Wereldklasse’ en het daaropvolgende programma ‘Nationale Parken nieuwe stijl’, invulling gegeven aan de ambities en doelen uit deze Deal. TwynstraGudde heeft in opdracht van het ministerie van LNV dit programma en de samenwerking tussen de partners geëvalueerd.
De Nationale Parken vertellen het verhaal van de Nederlandse natuur en cultuur. Van duinen tot riviernatuur en van heide tot veen; ieder landschap heeft zijn eigen geschiedenis, identiteit, kwaliteiten en samenspel tussen mens en natuur. De Nationale Parken zorgen ervoor dat de karakteristieke natuur, landschappen en biodiversiteit behouden blijven en dat bezoekers van deze Nederlandse parels kunnen blijven genieten.
In de vorige en begin van deze eeuw lag de focus voor de Nationale Parken hoofdzakelijk op natuurbehoud en -ontwikkeling, met ruimte voor recreatief medegebruik, educatie en onderzoek. Met de Nationale Parken Deal in 2016 zijn deze doelstellingen verbreed tot óók het vergroten van de betrokkenheid van de samenleving bij de natuur, en het versterken van de merk- en markpositie van de Nationale Parken in Nederland. Deze verbrede doelstellingen vormden in de afgelopen zes jaar de pijlers voor beide programma’s.
Het ministerie van LNV wil na zes jaar het vigerende Nationale Parken beleid, het programma en de samenwerking tussen de partners evalueren. De evaluatie geeft input voor het vervolggesprek tussen het ministerie van LNV, de provincies, parken, partners en andere stakeholders over de voortzetting van een nieuw programma vanaf 2023.
De diverse onderdelen van het programma, waaronder de richtinggevendheid van het beleidskader, de governance en inzet van financiële middelen zijn geëvalueerd. De aanpak van de evaluatie was gericht op het ophalen van ervaringen en daar lering uit te trekken voor een eventueel vervolg op het programma.
Ervaringen van betrokken bestuurders en adviseurs zijn verzameld via een online vragenlijst en diepte-interviews. Ook is een bureauonderzoek uitgevoerd naar lessen uit eerdere evaluaties en om de benodigde feitelijke gegevens te verzamelen. Via deelname aan verschillende overleggen van en rondom het programma en het organiseren van twee spiegelsessies met betrokken partijen, zijn de leerervaringen verdiept en zijn conclusies en voorgestelde aanbevelingen aangescherpt.
Bij de evaluatie is veel aandacht geweest voor het betrekken van diverse partijen. Dit heeft een belangrijke bijdrage geleverd aan het verkrijgen van een compleet beeld en het creëren van breed draagvlak voor de inhoud van de evaluatie. De evaluatie geeft een beeld van wat goed gaat in het beleid voor de Nationale Parken en wat beter kan. Het evaluatierapport is door de betrokken partijen positief ontvangen en vormt een bouwsteen voor de gesprekken over het nieuwe programma.
Onze adviseurs hebben kennis van de diverse opgaven in het landelijk gebied, kennen de partijen en hebben gevoel voor bestuurlijke verhoudingen. Daarnaast hebben we veel ervaring met het onderzoeken van samenwerkingsvraagstukken. Hierdoor kunnen we als onafhankelijke buitenstaander tot relevante resultaten komen.