Meer leerwinst uit Proeftuinen Aardgasvrije Wijken

Belangrijke evaluatievragen

In 2018 is de eerste tranche van het programma opengesteld. Maar liefst 74 gemeenten hebben een aanvraag voor financiering ingediend. Omdat er maar budget was voor 27 proeftuinen, moest er worden geselecteerd. Hoe werd de selectie gemaakt? En heeft de selectie bijgedragen aan de gestelde doelen? Die vragen zijn belangrijk. Niet alleen om terug te kijken en te beoordelen of belastinggeld doelmatig is besteed. Maar ook omdat het Rijk waarschijnlijk in het najaar van 2019 een tweede tranche voor financiering openstelt.

Multidisciplinair team

Voor deze opdracht hebben we een projectteam samengesteld met mensen uit verschillende adviesgroepen van TwynstraGudde. We hebben ervaring met evaluaties gecombineerd met kennis van aardgasvrije wijken en financieringsregelingen. In ons onderzoek konden we daardoor goed doorvragen op de inhoud. Wij hebben een enquête gehouden en we hebben meer dan twintig interviews afgenomen met gemeenten: zowel geselecteerde als niet-geselecteerde. Ook andere betrokkenen hebben we gesproken, onder wie alle leden van de beoordelingscommissie.

Meer nadruk op leerwinst leggen

Uit onze evaluatie bleek dat gemeenten een wijkgerichte aanpak waardevol vinden en dat van de proeftuinen veel geleerd kan worden. Wij hebben geadviseerd om bij een volgende tranche dit leeraspect verder uit te diepen: wie moet er van leren en wat zijn de specifieke vraagstukken waarvan geleerd kan worden? Daarnaast zouden de criteria voor beoordeling van aanvragen scherper moeten worden geformuleerd en duidelijker moeten worden gecommuniceerd. Gemeenten en beoordelaars weten dan beter waar ze aan toe zijn. We hebben ook aanbevolen om bij die criteria meer nadruk te leggen op de beoogde leerwinst en beter te onderbouwen waarom aanvragen zijn goed- of afgekeurd. Belangrijkste aandachtspunt is het tempo: neem als Rijk de tijd om de aanbevelingen goed uit te werken en geef gemeenten ruim de tijd om tot een goede aanvraag te komen.

Tweede Kamer

Onze conclusies staan in een eindrapport dat we aan het Ministerie van BZK hebben gepresenteerd. Op 27 mei 2019 heeft de minister dit rapport als bijlage meegestuurd met een brief aan de Tweede Kamer.

Podcast over het aardgasvrij maken van wijken en hoe je bewoners hierbij betrekt

In samenwerking met BNR hebben we de podcast- en videoserie Nieuw Nederland ontwikkeld. In de podcast 'De kracht van de Rotterdamse Nacht' gaat Maarten Bouwhuis dieper in op het aardgasvrij maken van wijken en hoe je bewoners hierbij betrekt. Luister hieronder de podcast.