De energietransitie is in de fase van uitvoering. Voor gemeenten breekt daarmee een nieuwe tijd aan. Met de regionale energiestrategie (RES), de transitievisie warmte (TVW) en het regionale mobiliteitsprogramma (RMP) zijn de piketpaaltjes geslagen. Nu worden mensen geworven en concrete maatregelen gekozen. De schop gaat de grond in en er moet voortgang worden geboekt. De vraag waar gemeenten nu voor staan, is: hoe breng je de energietransitie van plan naar uitvoering?
Bekijk de impact voor het ministerie van Infra
De waterschapsverkiezingen liggen alweer bijna drie maanden achter ons. De nieuwe algemene besturen (AB) zijn geïnstalleerd, de dagelijks besturen (DB) worden geformeerd en zijn in een aantal waterschappen al gestart. Dit is de periode waarin nieuwe politieke ambities worden gevormd en er een andere bestuurlijke dynamiek ontstaat. Alle reden om als waterschap stil te staan bij het bestuurlijk samenspel en de wijze waarop dit georganiseerd is. Dat vond ook het waterschap waar wij aan de slag gaan met een advies over bestuurs- en directieondersteuning. Lees wat wij voor dit waterschap doen en ook voor jouw waterschap kunnen doen.
Bekijk de impact voor gemeente Amsterdam
De gemeente Den Haag brengt innovatieve bedrijvigheid, zorgverleners, onderwijs en andere partijen bij elkaar. In samenwerking komen nieuwe producten en diensten en innovatieve vormen van dagelijkse zorgverlening tot stand. Meer inwoners van de stad kunnen daardoor in de toekomst rekenen op zorg, meer ondernemers beginnen in deze sector met een bedrijf en er wordt gewerkt aan een grotere verscheidenheid aan banen. Drie gemeentelijke diensten trekken het programma. Sandra van de Waart (teammanager bij de afdeling Economie) heeft Nathal van Rijn (TwynstraGudde Interim Management) aangesteld als kwartiermaker Zorginnovatie.
Impact via tijdelijke kwartiermaker
Het moet allemaal frisser, bruisender en groener. De binnenstad van Terneuzen moet zichzelf de komende jaren opnieuw uitvinden. Het Totaalplan Binnenstad Terneuzen is de allesomvattende toekomstvisie, waarin staat beschreven hoe de vernieuwing en ontwikkeling van de binnenstad vorm kan krijgen. TwynstraGudde is gevraagd om uitvoering te geven aan het Totaalplan door de rol van kwartiermaker te vervullen.
Impact via allesomvattende toekomstvisie
De energietransitie is in de fase van uitvoering. Voor gemeenten breekt daarmee een nieuwe tijd aan. Met de regionale energiestrategie (RES), de transitievisie warmte (TVW) en het regionale mobiliteitsprogramma (RMP) zijn de piketpaaltjes geslagen. Nu worden mensen geworven en concrete maatregelen gekozen. De schop gaat de grond in en er moet voortgang worden geboekt. De vraag waar gemeenten nu voor staan, is: hoe breng je de energietransitie van plan naar uitvoering?
Lees verder
De waterschapsverkiezingen liggen alweer bijna drie maanden achter ons. De nieuwe algemene besturen (AB) zijn geïnstalleerd, de dagelijks besturen (DB) worden geformeerd en zijn in een aantal waterschappen al gestart. Dit is de periode waarin nieuwe politieke ambities worden gevormd en er een andere bestuurlijke dynamiek ontstaat. Alle reden om als waterschap stil te staan bij het bestuurlijk samenspel en de wijze waarop dit georganiseerd is. Dat vond ook het waterschap waar wij aan de slag gaan met een advies over bestuurs- en directieondersteuning. Lees wat wij voor dit waterschap doen en ook voor jouw waterschap kunnen doen.
Lees verder
Jasper Oudshoorn, Adviseur Zorg
De gemeente Den Haag brengt innovatieve bedrijvigheid, zorgverleners, onderwijs en andere partijen bij elkaar. In samenwerking komen nieuwe producten en diensten en innovatieve vormen van dagelijkse zorgverlening tot stand. Meer inwoners van de stad kunnen daardoor in de toekomst rekenen op zorg, meer ondernemers beginnen in deze sector met een bedrijf en er wordt gewerkt aan een grotere verscheidenheid aan banen. Drie gemeentelijke diensten trekken het programma. Sandra van de Waart (teammanager bij de afdeling Economie) heeft Nathal van Rijn (TwynstraGudde Interim Management) aangesteld als kwartiermaker Zorginnovatie.
Lees meer over deze opdracht
Het stationskwartier moet dé bruisende ontmoetingsplek worden van Helmond en de rest van de regio. Een vitaal gebied waar het goed wonen, werken en vertoeven is. Het station zelf is al in een nieuw jasje gestoken. De ontwikkeling van het gebied eromheen is de volgende stap. Een gebiedsvisie moest nog worden opgesteld. Parallel aan het opstellen van deze visie is TwynstraGudde gevraagd om de ontwikkelstrategie te maken én de financiële haalbaarheid te bepalen.
Bekijk meer
Deel 1 van deze blogreeks zijn we geëindigd met drie voorbeelden van vooringenomenheden van Systeem 1, zogenaamde ‘biases’. Deze ‘biases’ zijn stelselmatige fouten die Systeem 1 maakt als gevolg van heuristiek. Dit is het gebruik van eenvoudige procedures om adequate, maar vaak imperfecte, antwoorden op lastige vragen te vinden. Helaas is de lijst van ‘biases’ lang.
Hieronder enkele voorbeelden die voor risicomanagement belangrijk zijn.
Biases leiden tot het fenomeen dat Kahneman ‘substitutie’ noemt, waarbij hij de begrippen ‘doelvraag’ en ‘heuristische vraag’ introduceert. De doelvraag is het oordeel dat we proberen te vormen en de heuristische vraag is de eenvoudigere vraag die we in plaats daarvan beantwoorden. Oftewel, de doelvraag wordt onbewust gesubstitueerd (lees: vervangen) door de heuristische vraag.
In zijn boek geeft Kahneman het volgende antwoord op deze vraag: ‘We stelden onszelf de vraag hoe mensen in staat zijn om waarschijnlijkheden in te schatten, zonder precies te weten wat waarschijnlijkheid inhoudt. We concludeerden dat mensen die onmogelijke taak op een of andere manier vereenvoudigen. Wat we ontdekten, was dat als mensen waarschijnlijkheden inschatten, ze eigenlijk iets anders inschatten en vervolgens het idee krijgen dat ze de waarschijnlijkheid hebben ingeschat.’
Het kwantificeren van een risico is zelden een simpele vraag. Vele factoren, zowel niet als wel beïnvloedbaar en onbekend als bekend, hebben namelijk tegelijkertijd invloed op het risico. Substitutie is dan ook aannemelijk door de complexiteit van het vraagstuk. Bij de beantwoording van de nieuwe, heuristische vraag spelen eerder besproken biases (o.a. bevestigingsbias, aanpassen-en-refereren-bias, beschikbaarheidsbias) uiteraard een rol, waardoor de accuraatheid van het antwoord nog verder afneemt. Mochten we onszelf al bewust van deze onnauwkeurigheid zijn, dan laat de ‘illusie van validiteit’ ons vervolgens handelen alsof het de waarheid is. Kortom, hierdoor leidt het kwantificeren van risico’s vaak tot een schijnzekerheid en is de vele inspanningen meestal niet waard.
Uiteraard dient zich nu de vraag aan of in sommige situaties wel vertrouwd kan worden op de intuïtie van experts voor het inschatten van risico’s. Kahneman benoemt twee eisen aan omgevingen waarin dit wel het geval is:
Als voorbeeld verwijst hij hierbij naar de beruchte intuïtie van schaakgrootmeesters en ook de expertise van gespecialiseerde chirurgen die steeds weer dezelfde ingreep uitvoeren. Echter, in de huidige VUCA-wereld (Volatiel, Uncertain, Complex en Ambigu) is de kans dat in een organisatie of project aan deze twee eisen wordt voldaan dan ook bijzonder klein.
De systematiek voor het kwantificeren van risico’s is door de jaren heen sterk ingebed en in sommige organisaties zelf uitgegroeid tot een ware, tijdrovende kunstvorm. We zien om ons heen een groeiende tendens tot het soms zelfs tot achter de komma kwantificeren van lange risicolijsten. Deze inschattingen worden vervolgens gebruikt voor het (aan)sturen van organisaties en projecten en het onderbouwen van belangrijke beslissingen. Ook worden ze gebruikt als input voor probabilistische planningen en ramingen, waarbij de subjectiviteit, inconsistentie en onnauwkeurigheid van de input helemaal snel uit het oog verloren wordt. Wij willen een tegengeluid laten horen tegen deze tendens. Het doorbreken van deze systematiek begint bij de bewustwording van bovenstaande inzichten uit de psychologie. De systematiek dateert uit een tijd dat deze inzichten nog niet beschikbaar waren. Nu ze dat wel zijn, is het zaak hiernaar te handelen.
De volgende stap is dan ook om te komen tot een alternatief voor het kwantificeren. Een logische tegenhanger hierbij is kwalificeren. Hierbij gaat het niet langer om het toekennen van een getalswaarde aan een risico, maar juist ‘in woorden’ duiden van de ernst van de risico’s ten opzichte van elkaar. Bijkomend voordeel hiervan is dat kwalificeren automatisch het gesprek over risico’s uitlokt, wat weer het risicobewustzijn en de transparantie vergroot binnen de organisatie of het project.
Maar dan bestaan nog steeds de biases toch? Klopt. Gelukkig is niet iedere bias in dezelfde mate aanwezig bij iedere persoon. Door het kwalificeren van de risico’s in een diverse groep mensen te doen, worden de bias-effecten deels uitgemiddeld. Dit vraagt daarbij wel dat alle deelnemers ook de veiligheid voelen om hun inbreng te leveren. Inclusiviteit en diversiteit zijn dan ook van wezenlijk belang.
Wil je meer weten over het stoppen met kwantificeren van risico’s of het kwalificeren van risico’s, neem dan geheel vrijblijvend contact op.
Lees ook het eerste blog in deze reeks terug: 'Stop met kwantificeren van risico’s, want we kunnen het niet.'
