‘Repressie zonder preventie is dweilen met de kraan open’. Met deze woorden benadrukte voormalig minister van Justitie en Veiligheid Ferd Grapperhaus de noodzaak voor het Breed Offensief Tegen Ondermijnende Criminaliteit (BOTOC). Naast opsporen en handhaven, is het voorkomen van criminaliteit essentieel voor het terugdringen van ondermijning. Maar hoe doe je dat?
Toegevoegd door Annelotte de van der Schueren op 25 januari 2022
Peter van Dusseldorp werkte bij de gemeente Eindhoven aan de preventieve aanpak van jeugdcriminaliteit. Een collega en ik hebben ervaring opgedaan met de preventieve aanpak van ondermijnende jeugdcriminaliteit in de gemeente Arnhem. Deze ervaring leert drie relevante lessen: betrek de hele wijk, creëer bewustwording op scholen en zorg voor een praktische aanpak.
De aanpak tegen ondermijnende jeugdcriminaliteit in de gemeente Arnhem is in eerste instantie gericht op een aantal wijken in Arnhem-Oost. Het beeld bestaat dat jongeren die in deze wijken opgroeien in toenemende mate geconfronteerd worden met drugsgerelateerde criminaliteit. Met behulp een aantal programma’s (BOTOC, Veilig in en om School, Nationaal Plan Onderwijs) wordt getracht de risico’s van het opgroeien in deze wijken te beperken.
Om te zorgen dat jongeren niet de weg kiezen van het snelle geld is de hele wijk nodig. In de gemeente Arnhem staat daarom de gedachte van de pedagogische wijk centraal: door alle sleutelfiguren rondom jongeren met elkaar te verbinden wordt gezamenlijk een barrière opgeworpen op de weg naar criminaliteit. Hierbij werken dan ook tal van organisaties samen, waaronder politie, straatcoaches, jongerenwerkers en ondernemers.
Ook op scholen komt crimineel gedrag voor. Echter blijft dit door scholen soms onopgemerkt of ontbreekt het handelingsperspectief bij onderwijsprofessionals. Door het thema veiligheid hoger op de agenda van scholen te zetten wordt getracht scholen bewuster te maken van risicovol gedrag door jongeren. Daarom wordt op Arnhemse middelbare scholen gewerkt aan verbeterde ketensamenwerking, signalering en preventie. Hierdoor nemen scholen een centrale plek in binnen de aanpak van ondermijnende jeugdcriminaliteit.
Gemeenten hebben bij uitstek de mogelijkheid om in de praktijk iets te doen aan jeugdcriminaliteit. Binnen de gemeente Arnhem wordt dan ook vooral praktisch gedacht: wat is er nodig om deze jongeren op te vangen? Hierbij zet de gemeente in op het bieden van alternatieven én perspectief. Zo krijgt de ene jongere ondersteuning bij het vinden van een baan en krijgt een andere jongere een intensieve begeleiding tijdens buitenschoolse sportactiviteiten.
Recent hebben wij ook een whitepaper geschreven over de samenwerking tussen organisaties bij het voorkomen en bestrijden van ondermijning. Je kunt dit whitepaper via onderstaande button downloaden.
De vraag naar een gerichte aanpak in de preventie van jonge aanwas in de ondermijnende criminaliteit is niet gelimiteerd tot de acht BOTOC-gemeenten. Het implementeren hiervan vraagt om een vernieuwende blik en grotere ingrepen om (kwetsbare) jongeren structureel weerbaar te maken voor de aantrekking van het snelle geld in de ondermijnende criminaliteit. Hoe kan perspectief worden geboden aan deze jongeren? En hoe verhoudt deze preventieve aanpak zich tot repressie?
Ik ben benieuwd hoe in andere gemeenten naar dit vraagstuk wordt gekeken en praat hier graag met je over door.