TwynstraGudde_60jaa_wit
Werken bij

    Waar wij aan werken

    Met onze adviseurs, managers en opleiders dragen we bij aan duurzame, maatschappelijke veranderingen. Denk aan de energietransitie en de klimaatdoelen, de toekomst van de landbouw, goed onderwijs, passende zorg, oplossingen voor de krapte op de woningmarkt en hoe we het best van A naar B reizen. De uitdagingen zijn groot, maar onze kracht ligt in daadkracht. We laten transities werken.

    Wie we zijn

    Onze adviseurs en managers hebben uiteenlopende expertises en voelen zich verantwoordelijk voor de uitvoering. Duurzaamheid is een integraal onderdeel van onze werkwijze.

    ‘De Refugee Talent Hub brengt werkgevers en vluchtelingen dichter bij elkaar.’

    Jasper Oudshoorn, Adviseur Zorg

    Recente vacatures

    Executive search

    Junior adviseur contracteren en aanbesteden van samenwerking

    Als adviseur contracteren en aanbesteden werk je in projecten en programma’s aan bijvoorbeeld het in stand houden van onze infrastructuur, de waterveiligheid en aan ontwikkelingen om de energietransitie mogelijk te maken. Stuk voor stuk grote en complexe investeringsopgaven. Geen enkele...

    Solliciteer nu
    Aanbesteden en contracteren

    Jurist

    Wil je werken binnen een dynamisch team waarbij je zowel contact hebt met de publieke als de private sector? Wil je meebouwen aan de verdere uitbreiding van een snelgroeiend team met oog voor een goede werk-privé balans? En heb je affiniteit met bouwrecht, aanbestedingsrecht, ondernemingsrecht of...

    Solliciteer nu

    Blog Gefundeerde vastgoedbeslissing in onzekere markt

    De bouwsector is een onzekere markt. In 2023 groeide de bouwsector nog zeer beperkt (+0,5%), maar dit jaar wordt een krimp verwacht van 2,5%. Met name de bouw van nieuwe woningen staat onder druk door de gestegen materiaalprijzen en loonkosten, hogere rente en een tekort aan bouwgrond. Daarnaast blijft er een enorme opgave voor vervanging en verduurzaming van vastgoed. Hoe ga jij om met jouw verduurzamingsopgave van je vastgoed? TwynstraGudde helpt je graag om een gedegen beslissing hierin te nemen.

    Toegevoegd door Alexander Blankestijn op 20 december 2023

    De afgelopen jaren werd de afnemende nieuwbouwproductie nog grotendeels gecompenseerd door de grote vraag naar energiebesparende maatregelen. De vraag hiernaar blijft nog steeds hoog, maar de piek is door de gedaalde energieprijzen wel over.

    Hieronder vind je de prognoses voor 2024.

    Ontwikkeling bouwproductie in volume (jaar op jaar)
      2022 2023* 2024*
    Totaal bouw +2,7 % +0,5 % -2,5 %
    Woningen en bedrijfsgebouwen +1,7 % -2,0 % -6,0 %
    Infrasector -3,7 % 0,5 % 0,0 %
    Installatie, afwerking en sloop +6,1 % +3,0 % +1,0 %
    Bouwmaterialenindustrie +5,5 % -10,0 % -5,0 %
    Bron: CBS en *raming ING Research

    Bouwprojecten komen minder makkelijk van de grond

    Het werk bij architectenbureaus loopt in snel tempo terug. Met name bureaus die gespecialiseerd zijn in woningbouw merken dat projecten stilvallen en het werk opdroogt. Ruim de helft van de door de NOS ondervraagde bureaus gaf in de zomer van 2023 aan dat de opdrachten slinken en een op de drie heeft werknemers moeten ontslaan.

    Oorzaken waardoor projecten minder makkelijk van de grond komen zijn de aanzienlijk gestegen bouwkosten, de hoge rente, het tekort aan bouwgrond en ook de trage procedures bij gemeenten.

    Aangezien de architectenbureaus de ‘kanaries in de mijn’ zijn voor de bouwproductie is dat slecht nieuws. Als afgeleide van de teruglopende woningbouw zien we ook een daling in de afname en productie van bouwmaterialen.

    Aan de andere kant zijn er ook signalen dat de woningmarkt wellicht zou kunnen verbeteren. Bij woningcorporaties is de verhuurdersheffing komen te vervallen waardoor ruimte ontstaat om met name in de middenhuur weer extra te investeren.

    Gefundeerde vastgoedbeslissing in onzekere markt

    Verduurzamingsopgave

    Daarnaast blijft er een enorme opgave voor vervanging en verduurzaming. Wanneer het over woningbouw gaat, wordt vaak gesproken over de 1 miljoen woningen die er nieuw gebouwd zouden moeten worden, maar een cruciaal aandachtspunt blijft de duurzaamheid van de woningcapaciteit van ongeveer acht miljoen bestaande woningen. Niet alleen moeten deze woningen verduurzaamd worden om aan de milieudoelstellingen te voldoen, maar er is ook een dringende behoefte aan aanpassing aan de gewijzigde vraag op de huizenmarkt.

    Mismatch vraag en aanbod woningen

    Momenteel bestaat er een duidelijke mismatch tussen de beschikbare eengezinswoningen en grote appartementen en de toenemende vraag naar kleinere, beter aangepaste woningen voor eenpersoonshuishoudens. Het herstructureren van bestaande woningen en het implementeren van slimme, duurzame renovatieoplossingen zullen van groot belang zijn om deze discrepantie aan te pakken.

    Verduurzaming en herontwikkeling in utiliteitssector

    In de utiliteitssector is het laaghangend fruit van verduurzaming en herontwikkeling al geplukt. Businesscases met als uitgangspunt de energieprijzen van vorig jaar kwamen uiteraard allemaal positief uit, maar de nieuwe realiteit is eenvoudigweg dat verduurzamen geld kost, meer dan het oplevert. Denk aan emissieloos bouwen wat nu een omslag betekent die geld kost, of demontabel en circulair bouwen. Investeringen die hoger uitpakken en pas later mogelijk voordeel opleveren. Dat zal er ook voor zorgen dat de keuze om te verduurzamen vaker zal resulteren in vervanging.

    Herontwikkeling staat daarbij onder druk door de gestegen kosten enerzijds en de gedaalde opbrengsten / lagere huurprijzen anderzijds. Daarnaast speelt de hoge rente met name kleinere beleggers parten.

    Toekomst van de bouwsector

    In het blog Marktontwikkelingen in de bouw: onzekere markt vraagt eens temeer om kritische blik blijkt dat we geen glazen bol hebben waarmee we de toekomst kunnen voorspellen.

    Wat we wel zien is dat personeelstekorten zijn afgenomen, maar dat de bouwsector (en dan met name de installatiebranche) nog steeds structureel mensen tekort komt. Verder zien we dat prijsverhogingen tot stilstand zijn gekomen, wat ook geldt voor materiaaltekorten.

    Het is triest om daarbij te moeten constateren dat de oorlog in Oekraïne al een zekerheid is geworden die waarschijnlijk nog jaren gaat duren. Daarnaast zien we grote loonkostenstijgingen als reactie op de hoge inflatie en de behoefte aan goed personeel. 

    Er zijn uiteraard nog steeds grote onzekerheden:

    • Het nieuw te vormen kabinet, wanneer gaan ze beginnen met bezuinigen en hoe dan?
    • Wat zijn de gevolgen van de omgevingswet?
    • Hoe ontwikkelen de energieprijzen zich?
    • De macro-economische gevolgen van de oorlogen.
    • Bestaanszekerheid (mooi verkiezingsthema). 

    Feitelijk zijn bovengenoemde onzekerheden waarschijnlijk niet enorm ingrijpend, ‘men lijdt immers het meest van het lijden dat men vreest’, maar het sentiment is volledig anders.

    Aan de slag met jouw verduurzamingsopgave?

    Sta jij voor de opgave om jouw vastgoed te verduurzamen of te vernieuwen? Wij helpen je graag om een gedegen beslissing hierin te nemen. Daarbij maken we onderscheid tussen sentiment en feitelijkheden. Wij lezen de conjunctuur en kunnen hierop anticiperen, en samen met onze kennis van aanbesteden zetten wij in op de manier waarop jijzelf de markt kan benaderen. Hiermee brengen we rust en voorspelbaarheid in projecten.

    Heb je eventueel een vast budget waarvoor een project uitgevoerd zou moeten worden, dan toetsen we dat financieel en zetten dat binnen de mogelijkheden die er zijn voor jou in de markt.

    Heb je een vraag hierover of wil je hier mee over weten? Neem direct contact met ons op of laat hieronder je vraag achter.

    Heb je een vraag voor ons?

    Neem contact op met

    Alle mensen

    Neem contact op met

    Alle mensen