De energietransitie is in de fase van uitvoering. Voor gemeenten breekt daarmee een nieuwe tijd aan. Met de regionale energiestrategie (RES), de transitievisie warmte (TVW) en het regionale mobiliteitsprogramma (RMP) zijn de piketpaaltjes geslagen. Nu worden mensen geworven en concrete maatregelen gekozen. De schop gaat de grond in en er moet voortgang worden geboekt. De vraag waar gemeenten nu voor staan, is: hoe breng je de energietransitie van plan naar uitvoering?
Bekijk de impact voor het ministerie van Infra
De waterschapsverkiezingen liggen alweer bijna drie maanden achter ons. De nieuwe algemene besturen (AB) zijn geïnstalleerd, de dagelijks besturen (DB) worden geformeerd en zijn in een aantal waterschappen al gestart. Dit is de periode waarin nieuwe politieke ambities worden gevormd en er een andere bestuurlijke dynamiek ontstaat. Alle reden om als waterschap stil te staan bij het bestuurlijk samenspel en de wijze waarop dit georganiseerd is. Dat vond ook het waterschap waar wij aan de slag gaan met een advies over bestuurs- en directieondersteuning. Lees wat wij voor dit waterschap doen en ook voor jouw waterschap kunnen doen.
Bekijk de impact voor gemeente Amsterdam
De gemeente Den Haag brengt innovatieve bedrijvigheid, zorgverleners, onderwijs en andere partijen bij elkaar. In samenwerking komen nieuwe producten en diensten en innovatieve vormen van dagelijkse zorgverlening tot stand. Meer inwoners van de stad kunnen daardoor in de toekomst rekenen op zorg, meer ondernemers beginnen in deze sector met een bedrijf en er wordt gewerkt aan een grotere verscheidenheid aan banen. Drie gemeentelijke diensten trekken het programma. Sandra van de Waart (teammanager bij de afdeling Economie) heeft Nathal van Rijn (TwynstraGudde Interim Management) aangesteld als kwartiermaker Zorginnovatie.
Impact via tijdelijke kwartiermaker
Het moet allemaal frisser, bruisender en groener. De binnenstad van Terneuzen moet zichzelf de komende jaren opnieuw uitvinden. Het Totaalplan Binnenstad Terneuzen is de allesomvattende toekomstvisie, waarin staat beschreven hoe de vernieuwing en ontwikkeling van de binnenstad vorm kan krijgen. TwynstraGudde is gevraagd om uitvoering te geven aan het Totaalplan door de rol van kwartiermaker te vervullen.
Impact via allesomvattende toekomstvisie
De energietransitie is in de fase van uitvoering. Voor gemeenten breekt daarmee een nieuwe tijd aan. Met de regionale energiestrategie (RES), de transitievisie warmte (TVW) en het regionale mobiliteitsprogramma (RMP) zijn de piketpaaltjes geslagen. Nu worden mensen geworven en concrete maatregelen gekozen. De schop gaat de grond in en er moet voortgang worden geboekt. De vraag waar gemeenten nu voor staan, is: hoe breng je de energietransitie van plan naar uitvoering?
Lees verder
De waterschapsverkiezingen liggen alweer bijna drie maanden achter ons. De nieuwe algemene besturen (AB) zijn geïnstalleerd, de dagelijks besturen (DB) worden geformeerd en zijn in een aantal waterschappen al gestart. Dit is de periode waarin nieuwe politieke ambities worden gevormd en er een andere bestuurlijke dynamiek ontstaat. Alle reden om als waterschap stil te staan bij het bestuurlijk samenspel en de wijze waarop dit georganiseerd is. Dat vond ook het waterschap waar wij aan de slag gaan met een advies over bestuurs- en directieondersteuning. Lees wat wij voor dit waterschap doen en ook voor jouw waterschap kunnen doen.
Lees verder
Jasper Oudshoorn, Adviseur Zorg
De gemeente Den Haag brengt innovatieve bedrijvigheid, zorgverleners, onderwijs en andere partijen bij elkaar. In samenwerking komen nieuwe producten en diensten en innovatieve vormen van dagelijkse zorgverlening tot stand. Meer inwoners van de stad kunnen daardoor in de toekomst rekenen op zorg, meer ondernemers beginnen in deze sector met een bedrijf en er wordt gewerkt aan een grotere verscheidenheid aan banen. Drie gemeentelijke diensten trekken het programma. Sandra van de Waart (teammanager bij de afdeling Economie) heeft Nathal van Rijn (TwynstraGudde Interim Management) aangesteld als kwartiermaker Zorginnovatie.
Lees meer over deze opdracht
Het stationskwartier moet dé bruisende ontmoetingsplek worden van Helmond en de rest van de regio. Een vitaal gebied waar het goed wonen, werken en vertoeven is. Het station zelf is al in een nieuw jasje gestoken. De ontwikkeling van het gebied eromheen is de volgende stap. Een gebiedsvisie moest nog worden opgesteld. Parallel aan het opstellen van deze visie is TwynstraGudde gevraagd om de ontwikkelstrategie te maken én de financiële haalbaarheid te bepalen.
Bekijk meer
In de programma’s van de ministers Conny Helder en Hugo de Jonge ligt de focus op uitbreiding van het aantal geschikte woningen voor ouderen. Nul-treden woningen, geclusterde woningen en plekken voor 24-uurs zorg. Overal zijn provincies, gemeenten en corporaties bezig met de vraag hoe de bestaande en nieuwe woningvoorraad geschikter en passender voor ouderen te maken. Maar ligt de sleutel tot langer zelfstandig thuis echt in stenen? De blue zones bieden ons negen lessen tot een lang en gelukkig leven, maar drempelloos bouwen is er niet één van. Hoe brengen we onze nieuwe en bestaande wijken tot bloei? Hieronder deel ik vier ontwerpperspectieven, mede geïnspireerd op het congres Thuis in de Wijk 2023.
Hoe maak je bloeiende buurten én draag je bij aan de opgaven van onze tijd: verdichten met oog voor kwaliteit van de leefomgeving en het voorzieningen niveau. Dat klinkt mooi maar vraagt om scherpe keuzes. Ruimte voor de auto overeind houden én meer woningen bouwen kan niet. De auto moet voor een deel plaats maken om groen en beweging van de mens te vergroten.
Wat goed is voor ouderen kan ook goed zijn voor jongeren en alles daartussenin. Oplossingen moeten meervoudig zijn. Een ontmoetingsruimte voor jongeren maakt het bankje in het park weer mogelijk. Het ligt steeds meer voor de hand om voorzieningen te delen. Niet gedwongen maar een wenkend perspectief en dicht in de buurt; de deelauto die buren met elkaar in contact brengt en wederzijds vertrouwen bouwt. De maatschappelijke waarde van woongemeenschappen en dementievriendelijke woningen zouden meer bekendheid kunnen krijgen.
‘Wat duurt dat project toch lang!’ is een vaak gehoorde kreet. Ja, mensen beïnvloeden de fysieke omgeving in een ontwerpproces van globaal 5 jaar. Maar vervolgens beïnvloedt de fysieke omgeving de mens wel 50 jaar of langer. Dit verplicht ons om lange termijn denken toe te passen, waar ook Rijksbouwmeester Francesco Veenstra voor opteert. Laten we onszelf niet meer naast de natuur plaatsen, maar ín de natuur. Met toegankelijke (digitale en lokale) voorzieningen en vervoer, oversteekbare wegen en bewegingsruimte oftewel: ruimte om te bewegen.
Door de Vestingwet is Den Bosch gebouwd met kleinschaligheid als uitgangspunt. De wijken hebben een eigen dorpsaard en het Brabantse karakter van naar elkaar omkijken. Den Bosch is een groot dorp. Maar de buitenwijken nemen niet helemaal over wat men in Den Bosch met elkaar gewend is. Dit ligt niet aan de mensen, die zijn genegen naar elkaar om te kijken. Maar zij werken en zijn de hele dag weg. Er zijn geen ontmoetingsmomenten meer. Dit ligt aan de samenstelling van de wijk. Je begint als wijk al met een achterstand doordat men elkaar niet ontmoet, althans niet vanzelf. Het ontwerpen van gedifferentieerde buurten voor alle groepen mensen, jong en oud, praktisch en theoretisch opgeleid verbindt generaties met elkaar.
In bestaande complexen valt soms nog veel winst te behalen. Een flat is een wijk op z’n kant. De buurt naar binnen halen heeft voor- en nadelen want meer ruimtegebruik leidt tot hogere servicekosten en wie krijg je in het complex? Balanceer vragers en dragers en deel als organisaties de lasten vanuit een gezamenlijke - uitgesproken - waarde.
De groter wordende groep 55 plussers in onze samenleving kan een belangrijke rol vervullen in het welzijn van oudere ouderen. Werkgevers moeten hier dan wel in faciliteren. Want mantelzorg is ook werk. Terug naar een samenleving waarin het zorgen voor kinderen of ouderen weer als volwaardig werk wordt gezien.
Ontmoeten dus, maar zonder verplichting en betutteling. Dit vraagt om intelligent sociaal ontwerp. Het schrikbeeld ‘ik moet ergens naar toe en ik moet gaan punniken’ staat haaks op het zelfstandig dóórleven; doorgaan met doen wat je altijd hebt gedaan. En, als iedereen simpelweg zijn of haar eigen buren links en rechts kent, zijn we al een heel eind.
Net als fysieke beweging je fit houdt, is het stimuleren van het zelf organiseren van zaken belangrijk. Eigen regie noemen we dat. Want ons brein is een spier. En spieren moet je blijven trainen. Tegelijkertijd is het als naaste soms ook moeilijk om op je handen te blijven zitten. Dit vraagt een omslag in ons denken.
Wij spraken inspirerende professionals en ouderen over wonen, zorg en welzijn voor ouderen. Zij laten zien hoe weerbarstig de praktijk is en hoe zij met visie, durf en volharding een weg vinden. Dit artikel is onderdeel van het magazine. Het magazine is nu gratis te downloaden.
Opgeleid en wit staan wekelijks aan de deur van wethouders voor knarrenhofjes, maar hoe zit het bijvoorbeeld met migrantenouderen met dementie achter de voordeur? Hoe zorg je dat iedereen meepraat? Dat alle belangen worden gezien en meegenomen? In een goedwerkende democratie horen we ook stemmen te horen die je niet zomaar hoort. Burgerberaden met gelote deelnemers van dialoogsessies lijken veelbelovend.
We hebben naast een technische ook een culturele opgave. Het modewoord ‘laagdrempelig’ suggereert alsnog ‘u komt naar ons, wij komen niet naar u’. Natuurlijk is eigen verantwoordelijkheid de basis, maar culturele diversiteit dient ook hier meer erkend te worden. Zoek moskeeën, cafés en buurthuizen op. Ga naar buiten in plaats van dat mensen (niet) bij je binnenkomen.
Wat betreft inbreiding in bestaande wijken blijft het nimby syndroom hardnekkig. De wet versterking regie op de volkshuisvesting - waarin meer balans tussen het belang van bezwaarmaker en woningzoekende wordt gebracht - biedt hoop.
‘We hebben denken en doen uit elkaar gehaald’, zegt Patrick Vermeulen, hoogleraar Organisatieontwikkeling aan de Radboud Universiteit Nijmegen. 'Dit leidt tot specialisatie maar moeite om over grenzen heen te kijken.' Werk is opgesplitst in kleine taken. Een systeem waarin gestuurd wordt op het bewaken van eigen verantwoordelijkheden.
Nieuwe organisatievormen met rijke gemeenschappen laten zich leiden door een overkoepelende waarde: zogenaamde waarde rationaliteit, aldus Vermeulen. Vraaggestuurd in plaats van aanbodgestuurd. Het integreren van de domeinen wonen en zorg vraagt om mensen die over hun vakgebied heen kunnen kijken. Beslissers zouden meer kunnen nadenken over flow en minder over scale. Werken aan verbinding in plaats van de bedoeling. Overheden: faciliteer meer. Maak het mogelijk; integreren in plaats van fragmenteren.
En in het klein: ‘ik weet het maar toch lukt het me niet om te veranderen’. Consistentie is een menselijke behoefte. Als het tegen mijn belang is, ben ik geneigd om te doen wat ik gewend ben. Een les aan mijzelf: ga het gewoon doen. Experimenteren. Durven mijn hoofd te stoten.
Kortom, wij moeten het doen. Bouwen aan ontmoeting, als cement van onze wijken. Voor ons, onze ouders, ouders van onze ouders en onze kinderen. We gaan het doen en we doen het al. Deze ontwerpen tot uitvoering brengen.
