Woningcorporaties hebben de afgelopen periode hun organisaties weer steeds meer opengezet voor samenwerking. Reden? De corporaties herpakken hun maatschappelijke rol en daar hoort, na jaren van focus op de kerntaak, een brede blik en ambitie bij. Dat geldt ook voor ouderenhuisvesting met een opgave voor 50.000 extra ouderenwoningen in 2030. Dat is een kans voor samenwerking op dit thema. De corporaties hebben de afgelopen periode wel steeds meer op hun bordje gekregen. De prestatieafspraken zijn helder, maar hun portemonnee en realisatiekracht zijn niet eindeloos.
Toegevoegd door Wouter Dreimüller op 22 maart 2023
Corporaties hebben traditiegetrouw een brede maatschappelijke blik. We hebben eerder kunnen lezen hoe bestuurder Ronald Leushuis, ambitieus en serieus, de rol van de corporatie in de ouderenhuisvesting oppakt. Die visie is in de sector altijd aanwezig geweest. Ondanks dat de afgelopen tien jaar de focus toch vooral op een nauwe opvatting van de rol van de corporatie lag. Dat werd ingegeven door overheidsbeleid en de financiële situatie, maar die veranderen nu. Corporaties hebben weer meer ruimte gekregen om te investeren, vooral door het afschaffen van de verhuurdersheffing.
Veel corporaties zetten hun ramen weer wagenwijd open om samenwerking met zorgpartijen en de gemeente aan te gaan. Dat is een kans voor de uitdagingen op het gebied van ouderenhuisvesting. Het is echter ook belangrijk om het speelveld van de corporatie als samenwerkingspartner te kennen. De prestaties die van corporaties verwacht worden, zowel vanuit overheid als de maatschappij, zijn torenhoog.
Sinds januari is de verhuurderheffing geschrapt. Dat lijkt voor veel partijen aanleiding te zijn om een aantal lastige maatschappelijke problemen bij de corporatie te agenderen. De landelijke prestatieafspraken voor corporaties, die in juni 2022 ondertekend zijn, laten zien dat de verwachtingen hoog zijn en die afspraken zijn daarom ook impactvol op alle beleidsterreinen waar corporaties acteren. De prestatieafspraken gaan naast afspraken over ouderenhuisvesting (o.a. tot 2030 ten minste 50.000 woningen extra) ook over huurmatigingen, verdubbeling van de woningbouwproductie (zowel sociale als midden huur), versnelling van verduurzaming en een impuls voor de leefbaarheid. Maar ook andere zaken zoals het huisvesten van statushouders moet geprioriteerd worden. Kortom, de corporatie staat onder hoge (prestatie)druk. De mogelijkheden die individuele corporaties hebben om bijvoorbeeld te investeren in ouderenhuisvesting, hangen daarom sterk af van de lokale prioriteiten en mogelijkheden van individuele corporaties.
Wij spraken inspirerende professionals en ouderen over wonen, zorg en welzijn voor ouderen. Zij laten zien hoe weerbarstig de praktijk is en hoe zij met visie, durf en volharding een weg vinden. Dit artikel is onderdeel van het magazine. Het magazine is nu gratis te downloaden.
De prestatieafspraken bieden natuurlijk ook kansen. De opgave is duidelijk en bij een goede vertaling naar de lokale situatie kunnen ze (met behulp van een goede woonzorgvisie) aanzetten tot effectieve samenwerking. De verduurzamingsopgave bijvoorbeeld betekent dat vrijwel het hele corporatiebezit de komende zeven jaar onder handen wordt genomen. Het toevoegen van eenvoudige maatregelen voor levensloopbestendigheid aan een investeringsprogramma is een kans om doelstellingen voor ouderenhuisvesting in de wijk te realiseren.
Zoals Aedes al medio 2020 adviseerde is het belangrijk om op basis van elkaars kerncompetenties samen te werken. Omdat ouderenhuisvesting gaat over wonen, zorg én welzijn is het vraagstuk alleen integraal op te lossen, samenwerking is dus randvoorwaardelijk. Dan is het belangrijk om transparant te zijn over je eigen mogelijkheden en duidelijk te zijn over de manier waarop ieder de verantwoordelijkheden invult. Nu corporaties weer een bredere rol (mogen) spelen en hun hand uitsteken is het belangrijk om die te grijpen. Juist dan krijg je betekenisvolle samenwerking en resultaten op lokaal niveau.
Hoe kijk jij naar de uitdagingen op het gebied van ouderenhuisvesting? Ik ga hierover graag met je het gesprek over aan.