Portfoliomanagement bestaat al enige tijd en er zijn organisaties die erbij zweren. Dat zijn vooral commerciële partijen, waarvoor het belangrijk is om de meest rendabele projecten en programma’s uit te voeren. En daar gaat portfoliomanagement dus over: het afwegen, selecteren en prioriteren van de meest waardevolle activiteiten, waaronder projecten en programma’s. Rekening houdend met de beschikbare middelen, waaronder geld en capaciteit. En altijd gericht op het realiseren van de strategische organisatiedoelen.
Wie definieert, moet ook afbakenen. Want portfoliomanagement raakt aan meerdere, andere werkvormen. Hierna ga ik in op hoe portfoliomanagement verschilt van strategisch management, multiprojectmanagement en programmamanagement.
Strategisch management gaat over het bepalen én bereiken van de lange-termijnorganisatiedoelen, met een voornamelijk externe focus, anticiperend op relevante externe ontwikkelingen. Portfoliomanagement gaat daarentegen niet over het bepalen maar alleen over het bereiken van de strategische organisatiedoelen, met een voornamelijk interne focus, gericht op projecten en programma’s binnen de organisatie en de daarvoor beschikbare middelen. Kortom, strategisch management geeft richting aan portfoliomanagement, terwijl portfoliomanagement uitvoering geeft aan strategisch management.
Multiprojectmanagement
Een andere werkvorm waar portfoliomanagement mee kan worden verward is multi-projectmanagement. Multiprojectmanagement gaat over het tegelijkertijd uitvoeren van veel verschillende projecten. Heel populair bij projectorganisaties zoals ingenieursbureaus, adviesbureaus en advocatenkantoren en organisaties waarbij professionals werken aan uiteenlopende projecten bij uiteenlopende opdrachtgevers. Multiprojectmanagement gaat dan ook, in tegenstelling tot portfoliomanagement, niet over de bijdrage van het geheel van projecten aan de strategische organisatiedoelen. Logisch, omdat de projecten niets met elkaar te maken hebben en doorgaans bij verschillende organisaties worden uitgevoerd.
En hoe verschilt portfoliomanagement dan van programmamanagement? Een programma bestaat uit een verzameling inspanningen (waaronder projecten), die in samenhang gestuurd worden en bijdragen aan het behalen van strategische doelen. Het verschil met portfoliomanagement is dat een programma een inhoudelijke focus heeft, namelijk specifieke resultaten en doelen die bereikt moeten worden. Portfoliomanagement is in die zin ‘leeg’ en focust zich vooral op het proces van afwegen, selecteren en prioriteren van projecten en programma’s. Het daadwerkelijk bereiken van resultaten en doelen is niet aan portfoliomanagement, maar aan de projecten en programma’s binnen het portfolio. Portfoliomanagement loopt in principe dan ook altijd door, mits er voldoende projecten en programma’s zijn om uit te moeten kiezen. Terwijl een programma eindigt wanneer de doelen bereikt zijn.
Wij hebben een whitepaper geschreven over de grondbeginselen van succesvol portfoliomanagement. Aan de hand van tien succesfactoren en praktijkcases heb je praktische handvatten om er zelf mee aan de slag te gaan. Download het whitepaper hieronder.
Veel theorie en zeker geen exacte wetenschap. Ik ben dan ook heel benieuwd naar jouw reactie. Of jij het ook zo ziet of juist heel anders. Laten we een keer sparren en ervaringen uitwisselen.