In 2030 moet de uitstoot met ongeveer de helft zijn teruggebracht en in 2050 zijn we volledig CO2-neutraal. Ook de woningvoorraad van corporaties moet CO2-neutraal zijn in 2050. Als corporaties dit doel willen behalen zullen tussen nu en 2030 zo’n 200.000 sociale huurwoningen per jaar energetisch moeten worden getransformeerd, ofwel bijna 10% van de totale voorraad van woningcorporaties per jaar.
Samenwerking nodig
Corporaties kunnen dit echter niet alleen, bovendien is schaalgrootte in de aanpak wenselijk omdat hierdoor betere businesscases (€/CO2 reductie) kunnen worden gerealiseerd voor alle betrokken stakeholders. Dit vergt een aanpak buiten de grenzen van de eigen woningvoorraad om. De aanpak vraagt om samenwerking met gemeente, netbeheerders en energieleveranciers of energiecoöperaties. Een aantal koplopers experimenteert al met nieuwe vormen van deze ongebruikelijke samenwerking en het inrichten van organisaties om de transitie verder vorm te geven. Deze nieuwe coalities bouwen gaat niet vanzelf.
Regie voeren en coalities bouwen
Als oplossing voor versnelling in de transitie wordt vaak aangegeven dat regie vanuit één van de partijen gewenst is. Gemeenten pakken daarom vaak deze regierol op. Zij kunnen daarbij werken aan de coalities. Om de samenwerking op gang te brengen is inzicht in elkaars belangen en financiële randvoorwaarden nodig. Daarnaast is het nodig issues van betrokkenen te kennen. Op basis hiervan kan gewerkt worden aan een vruchtbare samenwerking en uitvoering. Een goed plan van aanpak voor de afzonderlijke partijen of een gezamenlijke aanpak, bevordert het proces.
Routekaart en plan van aanpak CO2-neutraal 2050
Om de samenwerking op gang te brengen is afgesproken dat iedere corporatie in 2018 een plan van aanpak heeft om CO2-neutraal te worden in 2050. De eerste stap in de aanpak zijn de ingrepen in de eigen voorraad. Veelal gaat dit over beperken van de energievraag, maar soms ook duurzame opwekking. Aedes heeft daartoe een conceptversie ontwikkeld van een tool om maatregelen binnen de eigen portefeuille in kaart te brengen. Daarnaast zijn gemeenten bezig om te verkennen welke collectieve alternatieve warmte opwekking mogelijk is. Omdat de businesscase voor collectieve warmte gunstiger wordt bij schaalvergroting, is de samenwerking van cruciaal belang. Het slagen van dergelijke collectieve systemen hangt sterk samen met de mate waarin woonlasten zo laag mogelijk gehouden kunnen worden. In het plan van aanpak zal dan ook nadrukkelijk aandacht moeten zijn voor de benodigde samenwerkingen om de doelstellingen te halen.
Wat kunnen wij voor u betekenen?
Twynstra Gudde kan ondersteunen bij het opstellen van dit plan van aanpak of routekaart en het inrichten van de samenwerking met andere stakeholders. Daarin beperken we ons niet tot het realiseren van de ingrepen in het eigen vastgoed, of collectieve voorzieningen, maar richten we ons met name op de volgende onderwerpen:
- Het verbinden van partijen aan een gezamenlijke ambitie;
- De rol van corporaties in de samenwerking: Hoe kun je gesprekspartner zijn/worden bij lokale energietransitie projecten;
- Het opzetten van een organisatievorm die rekening houdt met ieders belang en doelstellingen (zowel de harde als meer zachte kant van de samenwerking);
- Inzicht in maatregelen en opties met daarbij een focus op maatregelen met grootste CO2 impact;
- De businesscase: laagste €/CO2 en hoe creëer je schaal voor maatregelen die buiten grenzen eigen woningvoorraad liggen, om betere businesscase te realiseren;
- De maatschappelijke kosten en baten van collectieve voorzieningen;
- Hoe benut je kansen voor verduurzaming op langere termijn en laat je deze de onderhoudsplanning vormen, of anders om?
