TwynstraGudde_60jaa_wit
Werken bij

    Waar wij aan werken

    Met onze adviseurs, managers en opleiders dragen we bij aan duurzame, maatschappelijke veranderingen. Denk aan de energietransitie en de klimaatdoelen, de toekomst van de landbouw, goed onderwijs, passende zorg, oplossingen voor de krapte op de woningmarkt en hoe we het best van A naar B reizen. De uitdagingen zijn groot, maar onze kracht ligt in daadkracht. We laten transities werken.

    Wie we zijn

    Onze adviseurs en managers hebben uiteenlopende expertises en voelen zich verantwoordelijk voor de uitvoering. Duurzaamheid is een integraal onderdeel van onze werkwijze.

    ‘De Refugee Talent Hub brengt werkgevers en vluchtelingen dichter bij elkaar.’

    Jasper Oudshoorn, Adviseur Zorg

    Recente vacatures

    Executive search

    Junior adviseur contracteren en aanbesteden van samenwerking

    Als adviseur contracteren en aanbesteden werk je in projecten en programma’s aan bijvoorbeeld het in stand houden van onze infrastructuur, de waterveiligheid en aan ontwikkelingen om de energietransitie mogelijk te maken. Stuk voor stuk grote en complexe investeringsopgaven. Geen enkele...

    Solliciteer nu
    Aanbesteden en contracteren

    Jurist

    Wil je werken binnen een dynamisch team waarbij je zowel contact hebt met de publieke als de private sector? Wil je meebouwen aan de verdere uitbreiding van een snelgroeiend team met oog voor een goede werk-privé balans? En heb je affiniteit met bouwrecht, aanbestedingsrecht, ondernemingsrecht of...

    Solliciteer nu

    blog Energietransitie: samenspel in netwerk van techniek en mens

    Allemaal zijn we gewend aan het beeldscherm in de huiskamer, de tablet op schoot en de smartphone in onze broekzak. Met de ontwikkeling van het Internet of Things zijn meer en meer ‘dingen’ digitaal verbonden, alles staat in de cloud. Denk aan het zonnepaneel dat real-time de opbrengst deelt of de elektrische auto die op afstand laat weten hoeveel hij nog moet laden.

    Toegevoegd door Zenzi Pluut op 9 januari 2018

    Die digitale transformatie heeft grote invloed op het energiesysteem. Dat vraagt een andere manier van organiseren in projecten en programma’s. Om hier goed op in te spelen is het cruciaal om mens én techniek samen te zien.

    Bekijk de wereld als socio-technisch systeem

    Veranderingen in de samenleving door technische ontwikkeling zijn niet nieuw: gaslamp werd gloeilamp, paard en wagen werden vervangen door de auto. Als techniekfilosoof wil ik deze veranderingen analyseren en begrijpen. Daarbij denk ik vanuit socio-technische systemen. De naam zegt het al: zo’n systeem bestaat uit een netwerk van mensen én technologieën. Hoe ziet zo’n netwerk eruit?

    Als oefening starten we binnenshuis: het energiesysteem achter de meter. Die meter is met kabels verbonden aan stopcontacten, verlichting, lichtschakelaars en apparaten met aan- en uitknoppen. Dit kunnen we zien als een technisch systeem. Je beïnvloedt dat systeem met lichtschakelaars, door apparaten aan te sluiten en ze aan of uit te zetten. Wanneer we welke apparaten gebruiken wordt beïnvloed door onze eigen voorkeuren, maar ook door sociale netwerken. Denk maar eens na: als je bezoek krijgt zet je je koffieapparaat vaker aan, en afspraken buiten de deur hebben invloed op hoe je met de energie in huis om gaat. Zo beïnvloeden wij als mensen de techniek, en andersom worden wij beïnvloed door de techniek: door de vaatwasser gaan we bijvoorbeeld anders om met onze afwas. Ons huishouden kunnen we dus zien als een netwerk van mens en techniek [1]. Veranderingen in het samenspel tussen mens en techniek transformeren op lange termijn het netwerk waaruit ons huishouden bestaat [2]. In dat netwerk hebben zowel mensen als techniek een actieve rol.

    Door middel van digitalisering en Internet of Things wordt het netwerk complexer: zo kun je met een slimme thermostaat je verwarming op afstand aan- of uitzetten, en zijn er al slimme waterkokers en wasmachines die je aan kunt zetten met een app, of kunt programmeren.

    Het energiesysteem als netwerk van mens en techniek

    Het energiesysteem houdt niet op bij de voordeur, zoals hiervoor beschreven. Denk maar eens aan de elektriciteits-, gas- en warmtenetten en alle andere huishoudens in de straat, maar ook het hoogspanningsnet en energiebronnen (elektriciteitscentrale, windmolenpark of zonnepaneel) als technische actoren. Monteurs, energieverbruikers, medewerkers van de klantenservice of omwonenden van een windmolenpark zijn voorbeelden van menselijke actoren. Daarbij wordt het netwerk van het energiesysteem steeds diffuser. Voorbeelden zijn de socio-technische interacties rondom een dorpswindmolen, of de ontwikkeling van een buurtbatterij. In onderstaande afbeelding heb ik verschillende menselijke en technische actoren, en de onderlinge relaties in het energiesysteem geschetst.

    Afbeelding: Een versimpeld energiesysteem als netwerk van mens en techniek

    De energietransitie stelt ons voor een complexe opgave: Het hele energiesysteem, met al haar socio-technische interacties, is in transitie van fossiel naar duurzaam. We zien beweging in het overschakelen op andere energiebronnen, in ander energieverbruik, maar ook in technische innovaties. Tegelijkertijd hebben al die verschillende stakeholders, bewoners, energiemaatschappijen, overheden, netbeheerders, industrie, vervoerders of omwonenden hun eigen wensen en belangen, en daarbij ook regelmatig voorkeurstechnologieën.

    Wat betekent dat voor projecten, programma’s en organisatie?

    Om de volgende stap te kunnen zetten in de energietransitie is het van belang om het netwerk van stakeholders, technologie en de onderlinge relaties te begrijpen. Daarom bekijk ik het speelveld door een socio-technische bril. Door de onderlinge relatie (het netwerk) centraal te stellen, kunnen we afhankelijkheden, belangen en invloed inzichtelijk maken.

    In projecten vraagt dat om een heldere afbakening van het netwerk: door bewust keuzes te maken welke techniek en stakeholders wel en niet mee te nemen, kunnen sneller resultaten geboekt worden. Tegelijkertijd stelt het kennen van het netwerk rondom een project je in staat om strategisch om te gaan met de omgeving, en risico’s te benoemen en te beheersen.
    Programma’s voor de energietransitie kenmerken zich door hoge ambities en vaak een diffuse context: veel verschillende stakeholders, verschillende (beleids)ambities en onzekerheid over de maatschappelijke en technische ontwikkelingen. Een analyse van het netwerk van techniek en stakeholders is een handige tool voor het begrijpen van de context en het aanbrengen van focus in programma’s.

    Het denken in netwerken van mens en techniek slaat een brug tussen alfa en bèta, tussen hard en zacht. Dat vraagt andere vaardigheden en competenties. Denk aan organisaties die op zoek zijn naar ‘maatschappelijke bèta’s’, of ‘beleidsmakers met affiniteit voor technologie’. Maar er is meer dan de zoektocht naar nieuwe profielen, ook in de organisaties van nu kunnen we stappen zetten. Daarvoor is een ander gesprek nodig, waarin we elkaars taal leren spreken en begrijpen: niet denken binnen je eigen kaders, maar juist vanuit jouw perspectief de verbinding leggen met de expertise van anderen. Op deze manier kunnen we het netwerk van mens en techniek sneller begrijpen, en hierop schakelen.

    Wilt u meer weten over wat ons opviel in de gesprekken met de provincies? En over de aanknopingspunten die wij zien voor provincies om de energietransitie te versnellen?

    Download Whitepaper

    Als techniekfilosoof is het denken in deze netwerken van mens en techniek mijn tweede natuur. Dit levert snel inzicht in de maatschappelijke, economische en technologische context waarbinnen een vraagstuk speelt, en de belangrijkste uitdagingen die er staan. Hierdoor kunnen we focus bepalen en behouden om de opgave aan te pakken. Door de breedte snel te verkennen, kan ik waar nodig direct verbindingen leggen met andere expertises en vakgebieden. Daarbij tolk ik tussen verschillende werelden. Bij het maken van een netwerkscan en in de aanpak van de opgave staat één punt centraal: het is niet mens of techniek, maar mens én techniek, inclusief de onderlinge relaties.

    [1] In techniekfilosofie bekend als Actor-Netwerk Theorie, zie Latour, B. (1992). Where are the missing masses? The sociology of a few mundane artifacts.

    [2]in het wetenschapsveld STS (Science, Technology & Society) wordt naar dit samenspel verwezen alsconfiguratie & translatie, zie ook Nijman (2014) en van Lieshout et al. (2001)

    Neem contact op met

    Alle mensen

    Neem contact op met

    Alle mensen