De wereld van gemeenten na de Coronacrisis
De rol van de overheid is de afgelopen jaren veranderd. De politieke teneur leidde tot een kleinere overheid, en een overheid die steeds meer ruimte bood aan de samenleving om te participeren. ‘Participatiesamenleving’ was in 2013 nog het woord van het jaar. De tendens was om burgers meer zelf te laten doen of in sommige gevallen dingen over te nemen, bijvoorbeeld via right to challenge- initiatieven. Een rol van de overheid verschilt per opgave en per fase van de opgave.
In een paar weken tijd is de rol van de overheid enorm veranderd. Het Britse weekblad The Economist heeft het over de terugkeer van big government en de Leviathan rising. Sinds het uitbreken van een wereldwijde epidemie worden wereldwijd door overheden interventies gepleegd om de crisis in te dammen en de economie het hoofd te bieden. De maatregelen verschillen uiteraard per land en dus per politieke cultuur. Maar de onderliggende trend is in Europa dezelfde: overheden beperken het openbare leven door ingrijpende maatregelen. Die beperkingen zijn nodig voor de volksgezondheid en voor het stoppen van de pandemie.
Voorname rol overheid
Dát de overheid ingrijpt, staat vrijwel niet ter discussie. Maar de omvang van het ingrijpen door de overheid, doet vermoeden dat ook in de wereld na corona, de overheid een voorname rol gaat spelen. De Verenigde Naties en de welvaartstaat kwamen voort uit crises. Ook extra regelgeving voor kapitaalbuffers voor banken kwamen voor uit een crisis. Allemaal overheidsingrijpen dat, met een crisis nog in het achterhoofd, als vanzelfsprekend werd gezien.
Keuzes financiën gemeenten
Het overheidsapparaat draait op volle toeren. Het komende jaar zullen belastinginkomsten tegenvallen, terwijl de overheidsuitgaven stijgen. In de periode daarna moet het huishoudboekje van het Rijk weer op orde worden gebracht. Gelet op de financieringswijze van de overheid, gaat dat gevolgen hebben voor de financiële situatie van gemeenten. Er zullen andere keuzes moeten worden gemaakt.
Ervaringen voor nieuwe crisis
In de huidige crisis acteert de Nederlandse overheid - van Rijk tot gemeenten - wendbaar, flexibel en veerkrachtig. Deze ervaring zal gemeenten helpen bij de maatregelen die tijdens een nieuwe crisis moeten worden genomen. Daarvoor is het noodzakelijk dat gemeenten nu proactief blijven handelen en de maatregelen nemen die nu genomen moeten worden. Hierbij is het essentieel dat de organisatiestructuur zodanig wordt ingericht dat deze is toegerust op de snel veranderende context en bijbehorende maatregelen.
Aanvragen rapport
Bovenstaande impactanalyse hebben wij ook gebundeld in een rapport, dat je hier kunt downloaden. De actualiteit verandert in snel tempo. Daarom updaten we deze pagina en het rapport elke twee weken.
Heb je, als gemeente, een concrete vraag over één of meerdere van bovengenoemde facetten? Of zit je met een ander vraagstuk? Vul dan onderstaand formulier in en een adviseur van ons neemt contact met je.
