Waterschap Scheldestromen wil innoveren om zo op een duurzamere en slimmere manier hun kerntaken uit te voeren. Medewerkers initieerden de Multiflexmeter: een klein apparaat dat continu online het waterpeil, zoutgehalte en de stroomsnelheid van het water meet. Het initiatief won zelfs de waterinnovatieprijs. Sindsdien zijn er verschillende ideeën ontstaan over de doorontwikkeling van de Multiflexmeter.
Wij hebben het waterschap Scheldestromen geholpen om deze ideeën bij elkaar te brengen en een besluit te nemen over de verdere ontwikkelrichting. Daarnaast hebben we de lessen uit dit project verzameld, zodat het waterschap deze ook kan inzetten bij andere innovatieprojecten.
Om een goed beeld te krijgen van de precieze opgave hebben we de direct betrokkenen geïnterviewd. Hieruit bleek dat de doorontwikkeling van de Multiflexmeter op verschillende aspecten aandacht vraagt: zowel organisatiebreed als in het project; en zowel op inhoud als in onderlinge relaties. Per kwadrant hebben we de vervolgstappen in kaart gebracht en gedeeld met de direct betrokkenen. Zo is een gezamenlijk beeld van de opgave gevormd (zie figuur 1).
Figuur 1. De opgave ontrafeld
Vanuit onze ervaring met design thinking weten we dat het essentieel is om aan te sluiten op de vragen van gebruikers. Daarom hebben we de behoeftes van de toekomstige gebruikers van de Multiflexmeter in kaart gebracht. Om goed te kunnen innoveren moet je vervolgens weten wat je speelveld is. Samen met het waterschap hebben we daarom een stakeholderoverzicht gemaakt, die het waterschap zelf aangevuld heeft met een marktverkenning.
Tegelijkertijd is de Multiflexmeter een innovatieproject, waarvan je niet precies weet hoe de toekomst eruit ziet. Samen met de betrokkenen van verschillende afdelingen hebben we in werksessies vier scenario’s uitgedacht. Scenario’s helpen om de denkrichtingen op te rekken en opties te verkennen. Hierbij was continu aandacht voor de rol van het waterschap, de doorwerking in de organisatie en voor wat dit vraagt van medewerkers. De scenario’s hebben we vormgegeven in een door ons ontwikkelde innovatiematrix. Deze matrix helpt het waterschap om haar eigen rol te bepalen in innovatietrajecten.
Figuur 2. Innovatiematrix met scenario’s voor de Multiflexmeter
Doorontwikkeling van de Multiflexmeter is niets waard als hier geen draagvlak voor is. Daarom hebben we tijdens het traject de medewerkers van diverse afdelingen bij elke stap betrokken. Zo werden verschillende perspectieven op de ontwikkelrichting meegenomen en werden de medewerkers mede-eigenaar van het besluit.
Door onze procesbegeleiding is het project uit een impasse gekomen. De innovatiematrix heeft het waterschap geholpen om een heldere rolkeuze te maken: ze zien zichzelf nu als opdrachtgever van de ontwikkeling van de Multiflexmeter. Het ontwikkelen zelf laten zij verder over aan marktpartijen. Daarbij staat de behoefte om het watersysteem continu te kunnen monitoren centraal.
De innovatiematrix wordt ook in andere innovatietrajecten van het waterschap een belangrijk hulpmiddel om positie te bepalen en sneller tot besluitvorming te komen. De methodiek wordt opgenomen in het innovatiebeleid. De lessen uit de Multiflexmeter zijn vastgelegd en intern gedeeld, zodat waterschap Scheldestromen deze inzichten ook kan toepassen in ander innovatieprojecten.
Foto's: Rudy Visser, waterschap Scheldestromen.
Procesmanagement is één van de expertises van TwynstraGudde. Als onafhankelijke procesbegeleiders werken we vanuit de inhoud en sturen we op voortgang, structuur, draagvlak en samenwerking. Door samen met de betrokkenen vier scenario’s uit te werken en te denken in uitersten, kon Waterschap Scheldestromen tot een breed gedragen besluitvorming komen. TwynstraGudde hield hierbij continu de strategische koers in de gaten.